پترولوژی، ژئوشیمی و محیط تکتونوماگمایی گرانیتوئید استند، جنوب غرب بیرجند، شرق بلوک لوت

توده گرانیتوئیدی استند در جنوب غرب بیرجند، در حاشیه‌ی شرقی‌ بلوک لوت، در مجاورت گسل نه غربی قرار دارد و شاخه‌هایی از این گسل، این توده نفوذی و سنگ‌های پیرامون آن را قطع کرده‌اند. ترکیب سنگ‌شناسی آن شامل: تونالیت، گرانودیوریت و گرانیت (مونزو و سینوگرانیت) و کانی‌های آن کوارتز، پلاژیوکلاز، میکروکلین، ارتوز، بیوتیت، موسکوویت و گارنت می‌باشند. گرانیتوئید استند ماهیت کالک‌آلکالن پتاسیم بالا، پرآلومینوس و نوع s دارد که از یک منشا متاگری‌وکی فقیر از رس حاصل شده است. روند یکنواخت و هماهنگ نمونه‌ها در نمودارهای عناصر خاکی نادر و عنکبوتی بهنجار شده با کندریت و گوشته بالایی نشان از رابطه ژنتیکی و منشا مشترک آن‌ها با یکدیگر و غنی‌شدگی از عناصر lree th, u, k, la, و pb و تهی‌شدگی از عناصر hree nb, ti, sr, و p بازتابی از نقش پوسته قاره‌ای و مذاب‌های مشتق شده از پوسته می‌باشد. سنگ‌های این توده نفوذی در یک محیط زمین‌ساختی پسابرخوردی در یک کمان قاره‌ای برخوردی عادی، بر اثر فرآیند ذوب بخشی در پوسته بالایی تکوین یافته‌اند. شواهد ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که این توده نفوذی صرفاً از متشکله پوسته‌ای و بدون دخالت گوشته، در اثر آبزدایی بیوتیت حاصل شده است و علاوه بر آن گرمای ناشی از مناطق برشی و برخوردی نیز می‌توانسته در ذوب بخشی رسوبات منشا آن نقش داشته باشند. نمودارهای تعیین فشار بخارآب و دما به ترتیب عمق 5 kbar ≥ و دمای °c800- 750 برای واحدهای توده گرانیتوئیدی و °c850 -830 برای برونبوم‌های آن نمایش می‌دهند. 

petrology, geochemistry and tectono-magmatic setting of estand granitoid, southwest of birjand, east of lut block

the estand granitoid pluton is located in the southwest of birjand, in the eastern edge of the lut block, it is located near the neh western fault, and branches of this fault have cut off this pluton and the surrounding rocks. its lithological composition includes: tonalite, granodiorite and granite (monzo-syenogranite) and its minerals are quartz, plagioclase, microcline, orthose, biotite, muscovite and garnet. the estand granitoid is high-potassium calc-alkaline, peraluminus and s- type, which is derived from a poor of clay metagreywacke origin. the uniform and coordinated trend of the samples in the rare earth elements and spider diagrams normalized to the primary mantle and chondrite shows the genetic relationship and they are co-genetic with each other and the enrichment in lree, th, u, k, la and pb elements and the depletion in hree, nb, ti, sr and p reflect the role of continental crust and crust-derived melt. the rocks of this pluton have formed in a post collisional setting, in a normal continental collision arc, due to the melting process in the upper crust. the geochemical evidence shows that this pluton is obtained only from crustal component without intervention of the mantle, by biotite dehydration. in addition, heat from shear zone and collision areas could play a role in melting the sediments of its source. the pressure and temperature diagrams show water pressure of ≥5 kbar and temperature of 750 to 800 °c for granitoid pluton and temperature of 830 to 850 °c for its enclave.