تکامل ساختاری پس از کرتاسه منطقه آزادکوه در البرز مرکزی

منطقه آزادکوه در البرز مرکزی قرار دارد و از واحدهای سنگی پالئوزوئیک تا سنوزوئیک تشکیل شده است. گسل آزادکوه مرز شمالی و گسل tf4 نیز مرز جنوبی منطقه را تشکیل می‌دهند. هدف از این پژوهش بررسی تکامل ساختاری پس از کرتاسه منطقه به‌عنوان شاهدی بر چنین تکاملی در البرز مرکزی است. شواهد ساختاری برداشت شده در این پژوهش نشان‌دهندۀ عملکرد چندین روی‌داد زمین ساختاری در بازۀ زمانی سنوزوئیک در این بخش از البرز مرکزی است. در این منطقه سنگ‌های آتشفشانی کرتاسه به‌صورت دگرشیب، واحدهای ماسه سنگی-شیلی شمشک را پوشانده است. از سوی دیگر کنگلومرای پالئوسن فجن به‌صورت دگرشیبی روی این سنگ‌های آتشفشانی کرتاسه و یا سنگ‌های قدیمی‌تر قرار گرفته است. رخنمون واحدهای سنگی کرتاسه و سازند ائوسن کرج  مابین گسل‌های کنترل کننده منطقه آزادکوه که در آنها گسل‌های نرمال هم‌زمان با رسوب‌گذاری توسعه یافته می‌توانند نشان‌دهندۀ عملکرد نرمال این گسل‌ها و توسعۀ حوضۀ گرابنی در این زمان باشد. شیب زیاد گسل معکوس آزادکوه، راندگی سازندهای جوان‌تر بر سازندهای قدیمی‌تر، تشکیل گسل پس راند tf3 در فرادیواره آن و ساختار بالا جسته مابین آن‌ها، از نشانه‌های ساختاری بر وارونگی این گسل است. گسل tf4 مرز جنوبی منطقه نیز گسلی راندگی از نوع خارج از گرابنی در خلال چنین وارونگی ایجاد شده است. در پلیوکواترنری حرکت به‌سمت جنوب باختر پوسته خزر نسبت به ایران مرکزی که با زمین ساخت ترافشارش همراه شده است، باعث توسعۀ گسل‌های امتدادلغزی که گسل‌های اصلی وارون شده کنترل‌کننده مرزهای منطقۀ آزادکوه را قطع و جابه‌جا کرده‌اند، شده است.

post cretaceous tectonic evolution of azadkuh region in central alborz mountains

  azadkuh region located in central alborz range and comprises paleozoic to cenozoic rock units. the azadkoh fault in the north and the tf4 fault in the south bounded the region. this study aimed to investigate structural events in the region as a part of central alborz since cretaceous. investigation of structural evidence shows several geological events in cenozoic at this part of central alborz range. cretaceous volcanic overlay the triasic-jurasic shemshak formation as angular unconformity. in addition, the paleocene fajan conglomerate as angular unconformity overlay the cretaceous volcanic or older rocks. the presence of cretaceous rocks and the karaj formation within the eocene basin bounding faults in which syn-sedimentary faults developed demonstrate that the faults formed as normal kinematic acting as the basin bounding faults. several evidence including high dip angle of the azadkuh fault, development of the tf3 fault as the azadkuh fault backthrust in the fault hanging wall, thrust of the younger cretaceous rocks over the older triassic-jurassic rocks, and formation of a pop-up structure in between the azadkuh and tf3 faults might reflect the inverted normal nature for the faults. during plio-quaternary sw-ward movement of the khazar block with respect to central iran causes transpression tectonics in the region resulted in development of strike-slip faults and related structures that cross-cut the azadkuh region inverted basin bounding faults.