مقایسۀ آسیب‌پذیری فرونشست آبخوان دشت جنوب‌غربی تهران با مدل وزن‌دهی ساده (مدلAlprift) و الگوریتم ژنتیک

فرونشست سطح زمین در اثر استخراج بی رویه از منابع آب زیرزمینی، یکی از رویدادهایی است که در ایران به وفور مشاهده شده است. این پدیده در صورت نبود مدیریت صحیح، می تواند خسارات جبران ناپذیری را برای مناطق دچار این پدیده، ایجاد کند. هم چنین رشد جمعیت و تکنولوژی زراعی، استفاده بیش از گنجایش منابع آب زیرزمینی برخی از نقاط ایران را به دنبال داشته است. نرخ فرونشست زمین ناشی از برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی در دشت تهران در طی سال های اخیر افزایش یافته است. در چنین شرایطی آثار زیان بار آن بر زمین های کشاورزی، ساختمان ها، شریان های حیاتی و دگرشکلی های سطح زمین به صورت فروچاله ها، ترک ها و شکاف های زمین در حال گسترش هستند. در این پژوهش با استفاده از مدل alprift که یک مدل وزن دهی ساده است و شامل 7 لایۀ موثر بر فرونشست (جنس لایه های زیرین، کاربری زمین، پمپاژ، تغذیه، ضخامت آبخوان، فاصله از گسل، افت سطح آب زیرزمینی) است میزان آسیب پذیری فرونشست دشت با تلفیق لایه ها در محیط arc gis برای فاصلۀ زمانی یک سال (1395-1394) به دست آمد و برای صحت سنجی این مدل از نقشۀ ماهواره ای insar استفاده شد. با وجود قابل قبول بودن نتایج، برای بهبود نتایج حاصل و بهینه سازی وزن های اعمال شده از روش الگوریتم ژنتیک استفاده شد. نتایج نشان داد که بهینه سازی وزن های اعمال شده به وسیلۀ الگوریتم ژنتیک، با افزایش ضریب هم بستگی از 0.64 به 0.75، بین شاخص فرونشست و فرونشست های به دست آمده در دشت، توانایی بیش تری در ارزیابی فرونشست دارد.