تاثیر فرش الحروف در تفسیر به ویژه آیات کلامی

یکی از عوامل موثر در تعیین موضع وقف و وصل عبارات قرآنی هنگام قرائت، موضوع «فرش الحروف» در قرائات است. فرش الحروف به موارد جزئی اختلاف در قرائات کلمات قرآنی اشاره دارد که قاعده مند نیستند و تلفظ آن ها تابع قاعده ای مشخص و معین نمی شود. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی گونه های تاثیر فرش الحروف قرائات بر مواضع وقف و وصل در آیات قرآن کریم و نقش آن در فهم و تفسیر آیات می پردازد. بررسی ها نشان می دهد که فرش الحروف قرائات به طرق مختلفی، از جمله 1. التفات، 2. تغییر اعراب، و 3. کم یا اضافه شدن حروف، بر مواضع وقف و وصل آیات تاثیر می گذارد. این تاثیرات در چند مثال قابل مشاهده است. به عنوان نمونه، در آیه 37 سوره غافر، قرائت «صد» با فتح صاد منجر به ایجاد التفات و چالش کلامی درباره اضلال اجباری فرعون می شود که با توجه به آیات مرتبط، گمراهی از سوی خداوند بدون مقدمه نیست و نتیجه انتخاب های اختیاری و مجازات آدمیان است. در آیه 40 سوره توبه، تغییر اعراب با مسائل کلامی مرتبط می شود. در قرائتی که تاء مرفوع است، کلمه الله اساسا برتر دانسته می شود و اهل سنت آن را به قدمت کلمه الله نسبت می دهند. در مقابل، قرائت با نصب نشان دهنده برتری کلمه الله به جعل الهی است که معتزله از آن حدوث کلمه الله را استنباط می کنند. این بررسی ها نشان دهنده تاثیر جدی قرائات بر مواضع وقف و وصل با توجه به اختلاف دیدگاه های کلامی است.

the effect of farsh al-haruf (secondary principles in qira’at) in the interpretation of some theological verses and its connection with the endowment and connection of the verses of the holy quran

shaykh tabarsi posited that the differences in quranic recitations (qira’at) arose subsequent to the quran’s revelation. employing a narrative-driven methodology, he aimed to ascertain or, at the very least, favor the recitation that was divinely revealed. his evaluation of recitation preferences was neither simplistic nor prejudiced; on occasion, he prioritized alternative recitations (qira’at) over those attributed to ahl al-bayt (as), substantiating his selections with rationale. nevertheless, he predominantly viewed the recitations of ahl al-bayt (as) as more precise and preferable for a variety of reasons, which this study intends to investigate. the objective of this research is to present a novel framework for favoring recitations from tabarsi’s perspective, one that has not been documented in other literature, and to analyze it in light of the numerous pertinent examples found in his exegesis, majma’ al-bayan. the central inquiry is: what criteria and foundational principles does shaykh tabarsi primarily utilize when determining the correct recitation, and what are the underlying reasons? this article employs a descriptive-analytical approach to scrutinize shaykh tabarsi’s narrative-based methodology in selecting the correct recitation, particularly focusing on the readings of ahl al-bayt (as). in addition to elucidating this methodology, the article addresses its importance from tabarsi’s perspective and illustrates its application with examples and the rationale behind his preferences. ultimately, through an analysis of tabarsi’s commentary and his interpretations of various verses, it is concluded that shaykh tabarsi places significant emphasis on the narrative-based approach and the readings of ahl al-bayt (as) in his selection of the correct recitation. for him, the hadith and narrations of ahl al-bayt (as) serve as the paramount and most conclusive criteria in the realm of quranic recitation. this conclusion arises from the fact that, among all recitations, the readings of ahl al-bayt (as) rescue an individual from doubt in choosing the best recitation, as they are based on credible and universally accepted sources—namely, the narrations, the quran, and consensus—which identify ahl al-bayt (as) as the best models and inheritors of the prophethood. thus, relying on their recitations is the best option for selecting the correct recitation.