بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح با تاکید بر قرائات اهل‌بیت ع

شیخ طبرسی اختلاف در قرائت‌ها را متعلق به دوره پس از نزول قرآن می‌داند. او با اتخاذ مبنای روایی، تلاش می‌کند تا قرائت وحیانی را به صورت قطعی تعیین یا به‌طور ظنی ترجیح دهد. وی در ترجیح قرائات، نه یک‌جانبه و متعصبانه عمل می‌کند و نه به صورت یک‌طرفه قرائات دیگر را نادیده می‌گیرد؛ بلکه گاهی قرائات دیگری را بر قرائت اهل‌بیتb ترجیح می‌دهد و دلایل آن را نیز بیان می‌کند. اما در اکثر موارد، قرائت اهل‌بیتb را به دلایل مختلف، صحیح‌تر و ارجح‌تر می‌داند، که در این پژوهش به بررسی آن پرداخته می‌شود. هدف از این پژوهش، شناساندن یک مبنای جدید در ترجیح قرائات از دیدگاه طبرسی است که در هیچ منبعی به آن اشاره نشده و با توجه به وفور موارد و مثال‌های مرتبط در تفسیر مجمع البیان، تصمیم به بررسی آن گرفته شده است. سوال اصلی این است که شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح، بیشتر به کدام معیار و مبنا تکیه می‌کند و چرا؟ این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مبنای روایی شیخ طبرسی در ترجیح قرائت صحیح، با تاکید بر قرائات اهل‌بیتb می‌پردازد. علاوه بر توضیح این مبنا، جایگاه آن از نظر طبرسی نیز بیان می‌شود و سپس مصادیق آن با دلایل ترجیح ذکر می‌گردد. در نهایت، با بررسی کتاب و نظرات طبرسی در ذیل آیات مختلف، به این نتیجه می‌رسیم که شیخ طبرسی در انتخاب قرائت صحیح، بیشتر بر مبنای روایی و قرائت اهل‌بیتb تاکید دارد و حدیث و روایت اهل‌بیتb در قرائت قرآن از نظر او بالاترین و قطعی‌ترین معیار است. این نتیجه از اینجا به دست می‌آید که از میان تمام قرائات، قرائت اهل‌بیتb فرد را از تردید در انتخاب بهترین قرائت نجات می‌دهد؛ زیرا بر اساس منابع معتبر و مورد تایید مسلمانان، یعنی روایات، قرآن و اجماع، اهل‌بیتb بهترین الگو و میراث‌دار نبوت هستند و استناد به قرائات آن‌ها، بهترین گزینه در انتخاب قرائت صحیح است.

an examining shaykh tabarsi’s narrative-based approach in preferring the correct recitation with emphasis on the recitations (qira’at) of ahl al-bayt (as)

shaykh tabarsi posited that the differences in quranic recitations (qira’at) arose subsequent to the quran’s revelation. employing a narrative-driven methodology, he aimed to ascertain or, at the very least, favor the recitation that was divinely revealed. his evaluation of recitation preferences was neither simplistic nor prejudiced; on occasion, he prioritized alternative recitations (qira’at) over those attributed to ahl al-bayt (as), substantiating his selections with rationale. nevertheless, he predominantly viewed the recitations of ahl al-bayt (as) as more precise and preferable for a variety of reasons, which this study intends to investigate. the objective of this research is to present a novel framework for favoring recitations from tabarsi’s perspective, one that has not been documented in other literature, and to analyze it in light of the numerous pertinent examples found in his exegesis, majma’ al-bayan. the central inquiry is: what criteria and foundational principles does shaykh tabarsi primarily utilize when determining the correct recitation, and what are the underlying reasons? this article employs a descriptive-analytical approach to scrutinize shaykh tabarsi’s narrative-based methodology in selecting the correct recitation, particularly focusing on the readings of ahl al-bayt (as). in addition to elucidating this methodology, the article addresses its importance from tabarsi’s perspective and illustrates its application with examples and the rationale behind his preferences. ultimately, through an analysis of tabarsi’s commentary and his interpretations of various verses, it is concluded that shaykh tabarsi places significant emphasis on the narrative-based approach and the readings of ahl al-bayt (as) in his selection of the correct recitation. for him, the hadith and narrations of ahl al-bayt (as) serve as the paramount and most conclusive criteria in the realm of quranic recitation. this conclusion arises from the fact that, among all recitations, the readings of ahl al-bayt (as) rescue an individual from doubt in choosing the best recitation, as they are based on credible and universally accepted sources—namely, the narrations, the quran, and consensus—which identify ahl al-bayt (as) as the best models and inheritors of the prophethood. thus, relying on their recitations is the best option for selecting the correct recitation.