نقد دیدگاه گلدزیهردر تشابه قرائات قرآن و عهدین

یکی از ‌‌‌مهم‌ ترین مباحث تاریخ قرآن، موضوع اختلاف قرائات است، قرائات متفاوت از آیات قرآن کریم دست‌آویز خاورشناسان شده و دیدگاه‌ها و اشکالاتی به این موضوع وارد کرده‌اند‌‌‌‌. ایگناس گلدزیهر در کتاب گرایش‌های تفسیری در میان مسلمانان، شروع و شیوع اختلاف قرائات در قرن‌های نخستین را اولین دورۀ تفسیر قرآن می‌داند و از آن جهت که اختلاف قرائات با نص قرآن کریم ارتباط دارد آن را بهانه‌ای برای ضربه‌زدن به قرآن قرار داده است؛ زیرا تمامی آنها را منسوب به پیامبر‌ (ص) دانسته و می‌‌گوید پیامبر دچار نوعی تساهل و تسامح شده است و صحابه نیز دارای روحیه آزاد بوده‌اند که اینها را پذیرفته‌اند‌. از طرف دیگر در موارد گوناگون تلاش دارد قرآن را در کنار کتب مقدس قرار دهد و با آنها مورد تطابق و بررسی قرار دهد‌‌‌‌. در این نوشتار ضمن طرح دیدگاه‌های ایگناس گلدزیهر دربارۀ اختلاف قرائات قرآن، نقد شده است‌‌‌‌.

a critique of goldziher’s perspective on the variations in quranic recitations (qira’at)

one of the most significant topics in the history of the quran is the issue of differences in quranic recitations (qira’at). various recitations (qira’at) of quranic verses have intrigued orientalists, leading to different perspectives and challenges on this subject. ignác goldziher, in his book interpretive trends among muslims, considers the emergence and spread of differences in quranic recitations (qira’at) during the early centuries as the first phase of quranic interpretation. he regards these variations as an opportunity to criticize the quran itself, as he attributes all of them to the prophet mohammad (peace be upon him). goldziher suggests that the prophet showed a form of leniency and tolerance in accepting these differences, and his companions had a spirit of freedom in adopting them. on the other hand, in various instances, goldziher attempts to place the quran alongside other sacred books and compare and contrast them. this paper critically examines ignác goldziher’s perspectives on the variations in quranic recitations (qira’at).