بررسی قواعد رسم المصحف و موارد اختلافی آن

موضوع «رسم‌المصاحف و قواعد مصحف‌ها» از مباحث مهم علوم قرآنی است که نظریات گوناگون ‌اندیشمندان بسیاری را در پی داشته است؛ هرچند برخی از ابعاد قواعد و رسم و رابطه آن با دانش‏های ذیربط تا حدّی تبیین شده، اما بسیاری از‌ اندیشه‏های اندیشمندان علوم قرآنی هنوز به‌طور شایسته مورد بررسی قرار نگرفته است. در این مقاله سعی شده بخشی از رسم و قواعد رسم و مصحف در صدر اسلام مورد بررسی قرار گیرد؛ از جمله موضوع رسم الخط عثمانی، پیدایش، گسترش و مشکلات عدیده‌ای که در خوانش آن در حوزه قرائت‌پژوهی داشته است توانسته چالش‌های جدیدی را پیش‌روی قرار دهد که نه‌تنها مبتدیان بلکه برای عالمان مسلمان و مستشرقان قرآن‌پژوه مباحث جدیدی را در موضوع مصاحف قرآن پدید آورده است. برخی از عالمان این‌گونه رسم الخط را توفیقی دانسته و اجازه بی‌اعتنایی به آن را مذمت می‌نمایند. در تحقیق کنونی با روش تحلیلی توصیفی ضمن بررسی و تحلیل نظریه توقیفی‌بودن رسم‌الخط عثمانی، مخالفت این رسم‌الخط با رسم‌الخط متداول در قرآن در شش حوزه و گستره، زیادت، حذف، همزه، بدل، فصل و وصل و بالاخره وجود آن را در نوع قرائت در برخی از کلمات قرآن، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است

examining the rules of rasm of al-masahif and its controversial cases

the subject of “rasm al-musaf and the rules of masahif” is one of the important topics of quranic sciences, which has led to various opinions of many thinkers; although some aspects of the rules and writing and their relationship with related sciences have been explained to some extent, many of the thoughts of the thinkers of quranic sciences have not yet been adequately investigated. in this article, an attempt has been made to examine some of the writings and rules of masahif at the beginning of islam; including the subject of ottoman script, its origin, development and many problems in its recitation in the field of recitation studies carried faced new challenges, which has created new issues for not only beginners but also for muslim scholars and orientalists who study the quran. some scholars consider this type of calligraphy a success and condemn its neglect of it. in the current research, with a descriptive-analytical method, while examining and analyzing the theory of the ottoman script being restricted, the opposition of this script with the common script in the quran in six areas and extents, addition, elision, hamzah, alteration, separation and connection, and finally its existence in the type of recitation in some of the words of the quran have been analyzed.