بررسی نظریه اصل عدم تعارض قرائات

اختلاف قرائات واقعیت موجود در علوم قرآنی و نقش‌آفرین در برداشت های تفسیری و فقهی است. با توجه به اینکه در برخی از موارد، اختلاف قرائات افزون بر تفاوت در لفظ، سبب تعارض در محتوای قرآن کریم می شود، عالمان شیعه با استناد به روایات نزول قرآن بر احرف متفاوت را نفی و نزول قرآن تنها بر یک حرف را پذیرفته اند، ولی عالمان اهل سنت با تاکید بر اصل عدم تعارض قرائات، بر این باورند که اختلاف قرائات از باب تنوع و تعدد است، نه تعارض و تناقض؛ و این ادعا را به‌عنوان اصل، حاکم بر قرائات به‌عنوان احتمالات متفاوت نص قرآن کریم می دانند. چنانکه در علم اصول، اصل سببی بر اصل مسببی تقدم دارد، اصل عدم تعارض قرائات بر هر دلیل مخالفی تقدم دارد. ازاین‌رو درصورتی‌که قرائات در موارد خاصی به ظاهر تعارض داشتند، باید آن تعارض توجیه شود. این مقاله با روش کتاب خانه ای و تحلیل داده ها به بررسی این ادعا پرداخته و به این نتیجه رسیده است که ادعای عدم تعارض قرائات ناتمام است و تعارض محتوایی در برخی از قرائات ثابت و غیرقابل‌توجیه است و انسان در مقام عمل باید به یکی از قرائات ملتزم باشد.

An Examination of the Theory of the Principle of Non-Contradiction [Adam Ta’arudh] of the Recitations [Qira’at]

The difference in recitations [qira’at] is a matter of fact existed in the Quranic sciences and a factor in interpretive and jurisprudential comprehensions. Since in some cases, the difference in recitations [qira’at], in addition to the difference in words, causes conflict in the content of the Holy Quran, Shiite scholars, based on the narrations, deny the revelation of the Quran in different letters [ahruf] and accept the revelation of the Quran in just single letter. But the Sunni scholars, emphasizing the principle of noncontradiction of recitations [qira’at], believe that the difference of readings is due to diversity and multiplicity, not conflict and contradiction; And this claim is considered as the sovereign principle on the recitations [qira’at] as different possibilities of the text of the Holy Quran. Just as in the science of principles of jurisprudence, the causal [sababi] principle takes precedence over the effectual [musabbabi] principle, the principle of noncontradict of recitations [qira’at] takes precedence over any opposing reason. Therefore, if the recitations [qira’at] seem to conflict apparently in certain cases, that conflict must be justified. This article examines this claim with the method of des research and data analysis method and has concluded that the claim of noncontradict of recitations [qira’at] is incomplete and the content contradiction is constant and unjustifiable in some recitations [qira’at] as we have to choose one of the recitations [qira’at].