معناشناسی واژه «جهاد» در قرآن کریم

معناشناسی به عنوان یکی از شاخه‌های دانش زبان‌شناسی به تحلیل معنایی واژه‌ها و جمله‌های یک متن می‌پردازد و با آن می‌توان جایگاه دقیق کلمه‌ها و ترکیب‌های آن را از طریق نظام معنایی به دست آورد. یکی از واژه‌های بسیار مهم قرآنی که از این منظر مورد مداقّه قرار گرفته، کلمه «جهاد» است. این عبارت از مفاهیم پیچیده‌ای است که از گذشته تا حال مورد توجه مکاتب اسلامی و الهی بوده است و تکرار آن در جای‌جای قرآن کریم بیانگر اهمیت آن می‌باشد. با در نظر گرفتن این موارد، گفتار حاضر در پی پاسخ به این دو پرسش است: واژگان همنشین و جانشین واژه جهاد و با ملاحظه این واژگان، مولفه‌های معنای جهاد کدامند؟ لذا با بررسی حدود چهل‌ویک آیه از قرآن کریم و تحلیل کاربردهای واژه «جهاد» از این منظر، چنین به دست آمد که برخلاف رویکرد عمومی که واژه جهاد را مطابق با جنگ (مسلحانه) مفهوم‌گذاری کرده است. این واژه غالباً معنای قدرت و جنگ نرم‌افزار‌گونه دارد؛ یعنی تلاش با مفاهیم تئوریک از قبیل قول، وعظ، ارشاد و... . بنابراین، بدین صورت می‌توان تبلیغات مغرضان و دشمنان اسلام باطل دانست، به‌ویژه در عصر کنونی که مبلّغ گسترش اسلام با قدرت زور و شمشیر می‌باشند.

The Semantic Analysis of the Word Jihad in the Quran

Semantics, as a branch of linguistic, is a knowledge that analyzes the meaning of the words and sentences of a text. With this knowledge, we can recognize the exact positions of the words and their compound forms through a semantic system. The word jihad, a very important word in the Quran, is considered from this perspective. This word is one of the complex concepts that has long been the focus of attention in Islamic schools, and its frequent appearance throughout the Quran indicatives its importance. The present study seeks to answer these two questions: What are the collocations and replacements for the word Jihad? And what are semantic factors of this word? Thus after considering about fortyone verses of the Holy Quran and pragmatic analyses of jihad, we found that the term jihad has the connotation of soft wars and power which is quite the opposite of the general view towards it, considering it as a war with weapons. Accordingly, it often means power and warlike software. That is to say, it focuses on promising, advising, and preaching. Therefore, by this way, we can dispel the unfair propagations, especially in the present time that the enemies of Islam try to propagate so called Islam with power and swords.