بررسی اعجاز در قرآن بر اساس علم منطق با تکیه بر احادیث

با مروری اجمالی در معجزات پیامبران درمی‌یابیم که معجزه هر پیامبری دو وجه شاخص و ممتاز دارد که عبارتند از: وجه امتیاز حسّی و وجه امتیاز عقلی. به عنوان مثال، اژدها شدن عصای حضرت موسی(ع)، بیرون آمدن ناقه حضرت صالح از سینه کوه، شفای مریضان به دست حضرت عیسی(ع) و نظیر اینها را می‌توان از مصادیق معجزات حسّی برشمرد. امّا آن بخش ازگفتار انبیاء و کردار منبعث از این گفتار که به تصریح ایشان، وحی و سخن خداست، وجه عقلی اعجاز را در بر می‌گیرد و اساس و عنوان پیامبری حاکی از همین معجزات است؛ یعنی دریافت پیام از منبع غیرمتعارف و ابلاغ آن به مردم، و منظور از منبع متعارف، عقل و اندیشه بشری در کنار عقل و اندیشه الهی است. مقام تجلّی عقل الهی برترین و شاخص‌ترین وجه امتیاز انبیاست؛ زیرا عقل بشری در رهگذر زمان، مکان و تجربه حسّی تکامل می‌یابد. در نتیجه، فاقد توانایی احاطه بر آینده است. مراد از آینده صرفاً قید زمان نیست، بلکه منظور، حاصل و نتیجه قوانین و سنّت‌هایی است که انسان با اندیشه خود به آن می‌رسد یا رسیده است. لذا عنصر زمان و مکان در تجربیّات و تعقّلات بشری دو امر ضروری هستند، در حالی که در فرآیند عقل وحیانی، فاقد هر گونه نقش و نقشه هستند. با دقّت در تجلّی عقل وحیانی در عقل بشری می‌توان به یکی از تجلّیات قاطع و مستمر اعجاز الهی به‌ویژه رسول گرامی اسلام درهمه دوران پی برد.

Study of Miracle in the Quran Based on the logic Science Relying on Hadiths

With an overview of the miracles of the prophets we find that the miracle of any prophet has two distinct and indicators aspects which includes: The sensory distinguishing aspect and intellectual distinguishing aspect. As an example, turning of Mosa's cane to Dragon, Coming out of camel of Prophet Salih from the mountain and healing the sick by Jesus and so on can be considered examples of sensory miracles. But that part of the prophetic speech and actions derived from this speech and according to their affirmation, it is revelation and the word of God, includes rational aspect of miracle and basis and title of Prophet Is indicative of the miracles. That is a message from unconventional sources and delivers it to the people, and a common source is wisdom and human thought beside of reason and divine thought. Expression of divine wisdom is the highest and the most characteristic differentia of the prophets; because the human intellect evolves on through time, space and sensory experience. Therfore, humans lacks the ability to encompass future. Here, the purpose of future is not only time adverb, but this means that it is the result and consequence of laws and traditions which man achieves or has achieved it by his thoughts. Therefore, the element of time and place in human experience and reason are both essential, while in the process of divine wisdom, time and place have no role and maps. With regard to expression of divine wisdom in the human intellect, we can be realized one of the strong and continuous manifestations of divine miracle, especially great prophet of Islam at all times.