ساختار روابط مسلمانان از رهگذر تحلیل مضمون ارتباط ولایی در قرآن کریم

روابط افراد و جوامع مسلمان با دیگر افراد و ملل مسلمان و غیرمسلمان از موضوعاتی است که در آیات قرآن کریم بدان پرداخته شده است. لزوم مرزبندی از مسائل مرتبط به روابط مسلمانان است در اسلام و آیات الهی بدان تاکید شده است. گاه مرزبندی در حوزه‌ی جغرافیایی و زمینی است؛ گاه در مسائل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دینی. با توجه به‌ضرورت مرزبندی اعتقادی، سیاسی و اجتماعی ایران اسلامی با دشمنان و لزوم اطاعت و تبعیت از قرآن کریم، پژوهش حاضر با استفاده از فرایند تحلیل مضمون و نرم‌افزار maxqda به بررسی آموزه‌های قرآنی در مرزبندی ارتباط ولایی پرداخته است. بررسی این آموزه‌ها بیانگر آن است که در آیات الهی درباره‌ی این موضوع چهار رویکرد اثبات، نفی، نهی و ذم وجود دارد. مضمون اثبات به دو مضمون فرعی جبهه‌ی حق و جبهه‌ی باطل قابل‌تقسیم است. جبهه‌ی حق شامل مضامین پایه خداوند، پیامبر(ص)، مومنان و فرشتگان می شود و جبهه‌ی باطل شامل مضامین پایه‌ی شیطان، طاغوت، کافران، یهود و نصارا و ظالمان می گردد. مضامین پایه‌ی نفی نیز شامل سه گروه غیرخداوند، کافران و مومنان غیرمهاجر می شود. همچنین خداوند مومنان را از ارتباط ولایی با کافران، یهود و نصارا، مسخره و بازی گیرندگان دین، افراد مورد غضب الهی و دشمنان خود و خداوند نهی می فرماید و درنهایت، ولی قرار دادن شیطان و نسلش به‌جای خداوند و ولی قرار دادن کافران نیز درآیات الهی مورد مذمت قرار گرفته است.

the structure of muslim social relations through the analysis of the content of the provincial relationship in the holy quran

the social relations of muslim societies with other muslim or non-muslim nations are among the topics addressed in the verses of the holy qur’an. the need to demarcate issues related to muslim relations in islam and divine verses has been emphasized. sometimes the boundaries are geographical and terrestrial, sometimes in social, political, cultural, and religious issues. considering the necessity of religious and political demarcation of the islamic republic with the enemies and the necessity of obedience to the holy quran, the present study has examined the quranic propositions in demarcating the provincial relationship using the content analysis process and maxqda software. an examination of the data shows that there are four approaches in the divine verses on this subject: condemnation, prohibition, denial, and proof. god forbids the believers from guardianship with infidels, jews, and christians, ridiculers and players of religion, people who are angry with god and their enemies and god. the basic themes of denial include two groups of infidels and non-immigrant believers. the theme of proof can also be divided into two sub-themes of the right front and the false front. the right front includes the basic themes of god, the prophet (pbuh), believers, and angels, and the false front includes the basic themes of satan, infidels, jews, christians, and oppressors.