تبیین انسجام محتوایی سوره حجرات به روش تحلیل محتوای کیفی

از ویژگی‌های سور قرآن کریم، وجود ارتباط و پیوستگی بین آیات می‌باشد؛ مسئله‌ای که برخی خاورشناسان به نبود آن اذعان دارند؛ تبیین انسجام محتوایی سور قرآن، ضمن آنکه این شبهه را رفع می‌کند، غرض اصلی سوره را مشخص می‌نماید. پژوهش حاضر درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن بررسی انسجام محتوایی سوره حجرات، انگاره اخلاق‌محور بودن این سوره را به نقد بکشاند. این سوره در سه دسته موضوعی «توجه دادن به محوریت نبی اکرم (ص) در جامعه ایمانی»، «عوامل و موانع ایجاد و حفظ وحدت» و «تبیین حقیقت ایمان» به مهم‌ترین هدف دستورات الهی در این سوره که «امت‌سازی» توسط رسول اکرم (ص) می‌باشد، پرداخته است؛ وجود دو قطب حق و باطل در عالم و قد علم نمودن باطل در برابر حق از چالش‌هایی است که سدّ راه امت‌سازی است و اوامر الهی در سوره حجرات، علاوه بر منافع فردی، بایستی با دید کلی و اجتماعی درنظر گرفته شود تا امت‌سازی مدنظر قرآن کریم تحقق یابد.

explaining the content coherence of surah al-hujurat by qualitative content analysis method

one of the characteristics of the surah of the holy quran is the existence of connection and continuity between the verses; a problem that some orientalists admit to its absence; clarifying the content coherence of the qur’anic surah, while removing this doubt, specifies the main purpose of the surah. the current research is trying to criticize the idea that this surah is morally oriented, while examining the content coherence of surah hajarat with the method of qualitative content analysis. this surah in three thematic categories &paying attention to the centrality of the holy prophet (pbuh) in the community of faith&, &factors and obstacles for creating and maintaining unity& and &explaining the truth of faith&, deals with the most important purpose of the divine instructions in this surah, which is &nation-building& by the holy prophet (pbuh). the existence of the two poles of truth and falsehood in the world and the height of knowledge of falsehood against the truth is one of the challenges that are an obstacle to nation-building, and the divine commands in surah al-hujrat, in addition to individual interests, should be considered with a general and social perspective in order to build the nation as intended by the holy quran.