ارزیابی دیدگاه مفسران فریقین درباره آیه میثاق

در آیات 172 و 173 سوره مبارکه اعراف، حکایتی نقل می‌شود که در تحلیل معنای آن‌ میان مفسران فریقین اختلاف وجود دارد. بعضی از مفسران این حکایت را تمثیل می‌دانند و آن را بر اساس نظریه تمثیل تفسیر می‌کنند و باور دارند که منظور آیات مذکور، جریان متعارف زندگی دنیایی و گرایش درونی انسان به خداست. اما برخی از آن‌ها این حکایت و خطاب نهفته در آن را واقعی می‌دانند. از نظر گروه دوم، عالمی وجود داشته که در آن، خداوند از همه بنی‌آدم بر وحدانیت و ربوبیّت خود پیمان گرفته‌است. البته میان گروه دوم در تفسیر این عالم تفاوت وجود دارد، بعضی آن را به عالم عقل، برخی به عالم ملکوت و عده‌ای هم به عالم ذرّ تفسیر می‌نمایند. غیر از دو نظریه تمثیل و عالم ذرّ، همه دیدگاه‌های دیگر تضعیف می‌شوند.