نقش فاعلی یا قابلی پیامبر (ص) در نزول قرآن

برخی از روشنفکران که نگاه برون‌دینی دارند و به وحی از منظر غیرقرآنی نگریسته‌اند، با پیش کشیدن مباحث تجربه دینی، در خصوص وحی، به نقشی فاعلی برای پیامبر قایل شده‌اند. بر این اساس خداوند صرفاً قابلیّتی را به پیامبر یا اشخاص دیگر اعطا کرده است و آنها می‏توانند به واسطه‌ آن استعداد و قابلیّت خاص خویش، الفاظی را از ناحیه‌ خودشان و نیز تحت تاثیر فرهنگ عصر خویش بیان نمایند و همین الفاظ آنها، کتب مقدس را تشکیل می‏دهد. این نوشتار کوشیده است با تکیه بر آیات قرآن و قراین و شواهد درون دینی، با بازخوانی نقش پیامبر اسلام (ص) در نزول قرآن، ادعای یاد شده را نقد نموده و بر این نظر تاکید نماید که پیامبر در نزول قرآن نقش قابلی داشته است، نه فاعلی. قرآن محصول تجربه دینی پیامبر و کلام نبوی نیست. بلکه قرآن عین کلام خدا است یعنی قرآن الفاظ مستقیم خداوند می‌باشد و پیامبر (ص) این الفاظ را از خداوند دریافت ‏می‌کرده است.