رابطه احساس امنیّت و بهداشت روانی در قرآن کریم

احساس امنیّتْ احساس آزادی نسبی از خطرات و تهدیدات است که به فرد آرامش جسمی و روحی می‌بخشد و نقش حیاتی در تامین بهداشت روانی و اجتماعی دارد. در مقابل، احساس نا امنی، خطرات و تهدیدهایی هستند که افراد جامعه را دچار اضطراب و نگرانی می‌کنند. این جُستار قصد دارد نسبت احساس امنیّت ـ احساس ناامنی با بهداشت روانی ـ بیماری روانی را در قرآن کریم بررسی نماید. سوال تحقیق این است که عناصر بنیادین امنیّت ساز ـ امنیّت سوز و تامین کننده بهداشت روانی و تهدید کننده آن در قرآن کدامند؟ فرض مقاله این است که «ذکر الله» یک قاعده عمومی در عقاید، اخلاق و رفتار، تامین-کننده احساس امنیّت روانی و بهداشت روانی فردی و اجتماعی و احساس فقر، زوال پذیری و «اِعراض عَن ذِکرِ الله» یک قاعده کلّی در عقیده، اخلاق و رفتار، زمینه ساز خطرات و تهدیدات روانی هستند. روش تحقیق مقاله حاضر، اِسنادی و حوزه مطالعات آن، قرآن، تفاسیر و برخی کُتُب روانشناسی است. یافته تحقیق این است که از نظر قرآن کسانی که در یاد خدا و خداآگاه باشند، از امنیّت، آرامش و سلامتی روانی برخوردارند و کسانی که از یاد خدا غلفت یا اِعراض کنند، دچار ناامنی روانی هستند. اِعراض در قرآن به دو معنی آمده است: در یکی مصداق ذکر الهی است، آنجا که فرد از وابستگی‌های دنیوی اعراض کرده و از غیر خدا به خدا روی آورد. در معنی دیگر، به معنی روی گردانی از خدا و روی آوری به دنیا است. انسان با دو سبک مساله محور و اجتناب محور می‌تواند به عوامل امنیّت، آرامش و سلامتی روانی نایل گردد.