انگاره ناکارآمدیِ آیات الاحکامِ غیرعبادی در بوته نقد

کارآمدی یا ناکارآمدی احکام غیرعبادی قرآن از مسائل مهمی است که در عصر حاضر از زوایای گوناگون مورد کنکاش و مداقه قرار گرفته است. نگره نسخ عقلی، یکی از این نگره ها است که با باور به ناکارآمدی احکام مزبور در عصر حاضر، جاودانگی قرآن را نشانه می‌رود و به جایگزینی این احکام بوسیله احکام برگرفته از عقل قطعی یا ظنی یا سیره عقلاء حکم می دهد. تقسیم‌بندی‌های دوگانه‌ احکام به عنوان یکی از مبانی نظریه مزبور در پی اثبات انگاره ناکارآمدی آیات الاحکام است. از این رو، در جستار پیش رو با روشی توصیفی تحلیلی اعتبارسنجی شده است، نتیجه آنکه این تقسیم‌بندی‌ها با اشکالات مهمی مواجه است که مهم‌ترین آنها را می توان در عناوینِ عدم اتقان، ابهام تعریفی، ابهام تحدیدی و وجود تناقضات کمّی و کیفی در اصل و فروع فرضیه مزبور عنوان کرد؛ اشکالاتی که مخالفت ادله درون‌متنی فراوان را نیز باید به آن بیافزاییم تا بی اعتباری این نگره آشکارتر شود.