ارزیابی نقش زیرساخت های عمرانی در شاخص‌های اقتصادی برنامه های توسعه کشور (مطالعه موردی: بنادر کشور)

اکثر فعالیت‌های اقتصادی نیازمند مقداری تحرک کالا و یا اشخاص هستند. فعالیت‌های تولیدی برای تامین نهاده‌ها و توزیع ستاده‌ها نیازمند حمل‌ونقل می‌باشند. فعالیت‌های مصرفی نیز نیازمند جابجایی می‌باشند، خانوارها سفرهایی را به‌قصد خرید و تفریح و فروش عوامل تولیدی در اختیار خود انجام می‌دهند. به همین خاطر در ادبیات اقتصادی بین مفاهیم تولید، مصرف،‌ مبادله و تجارت با حمل‌ونقل ارتباط بسیار نزدیکی وجود دارد و ازاین‌رو بخش حمل‌ونقل و اهمیت آن همواره در ادبیات اقتصادی مورد تاکید بوده است. بنادر به عنوان یک زیرساخت مرکزی و حیاتی در سیستم حمل‌ونقل دریایی نقشی مهم و اساسی ایفا می‌کند. فعالیت کارای یک بندر می‌تواند منطقه هم‌جوار بندر را از یک مزیت نسبی برای بهره‌برداری از مواهب فوق‌الذکر بهره‌مند سازد. با این نگرش در پژوهش حاضر سعی شده است تا اثر عملکرد بنادر ایران به عنوان زیرساخت‌های عمرانی بر رشد شاخص‌های اقتصادی ذکر شده در برنامه‌های توسعه بررسی گردد. به همین منظور در ابتدا شاخص‌های اقتصادی ذکر شده در برنامه‌های توسعه استخراج گردیده و در مورد اهمیت هر یک بحث شده است. نتایج نشان داد در هیچ یک از برنامه‌های توسعه تعریف روشنی از مفهوم توسعه اقتصادی ارایه نشده است. در خصوص کمی‌سازی فقط در برنامه ششم توسعه اهداف کمّی کلان و بخش‌های اقتصادی به تفکیک ارایه شده و در سایر برنامه‌ها به‌صورت محدود اشاره شده است. نتایج نشان داد.برنامه ششم توسعه بیش‌ترین میزان فراوانی شاخص‌های اقتصادی توسعه (366 بار) را دارد و برنامه چهارم (235 بار)، پنجم (226 بار)، دوم (240 بار)، برنامه اول (221) و برنامه سوم (189 بار) به‌ترتیب در مراحل بعدی قرار دارند. همچنین در بین شاخص‌های توسعه اقتصادی نیز شاخص تولید (240 بار)، درآمد (169بار)، اشتغال (142 بار) به‌ترتیب بیش‌ترین و تورم (17 بار)، تولید ناخالص داخلی (18 بار)، و حضور فعال زنان در جامعه (21 بار) به‌ترتیب از کم‌ترین میزان فراوانی در برنامه‌های توسعه برخوردار هستند.

evaluating the role of civil infrastructure in the economic indicators of the country’s development programs (case study: the country’s ports)

most economic activities require transportation of goods or people. production activities require transportation to supply inputs and distribute outputs. consumption activities also require transportation, households make trips to buy and have fun and sell production factors at their disposal. for this reason, in the economic literature, there is a very close relationship between the concepts of production, consumption, exchange and trade with transportation, and therefore the transportation sector and its importance have always been emphasized in the economic literature. as a central and vital infrastructure, ports play an important and essential role in the transportation system. with this attitude, in the present research, it has been tried to investigate the effect of the performance of iranian ports as public infrastructures on the growth of the economic indicators mentioned in the development programs. for this purpose, firstly, the economic indicators mentioned in the development programs were extracted and the importance of each one was discussed. the results showed that no clear definition of the concept of economic development has been provided in any of the development programs. regarding quantification, only in the 6th development program, macro quantitative goals and economic sectors are presented separately, and it is mentioned in a limited way in other programs. the results showed that the sixth development program has the highest frequency of economic indicators of development (366 times) and the fourth program (235 times), the fifth (226 times), the second (240 times), the first program (221) and the third program (189 times) are respectively in the next stages. also, among the indicators of economic development, the index of production (240 times), income (169 times), employment (142 times) and inflation (17 times), gross domestic product (18 times), and the active presence of women in society (21 times) respectively have the lowest frequency in development programs.