غربالگری پروژه‌های مشارکت عمومی خصوصی حوزه حمل و نقل، توسعه مدلی برای ‏ارزیابی موفقیت و تخصیص منابع

محدودیت منابع بودجه‌ای برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام موجب شده است تعداد زیادی از دستگاه‌های دولتی و بخش ‏عمومی مترصد ‏جذب سرمایه‌گذار خصوصی بوده و فراخوان‌های متعددی برای جذب سرمایه‌گذار به روش مشارکت عمومی ‏خصوصی در کشور برگزار ‏شود. ولی تمامی پروژه‌های تعریف شده برای این روش موفق نبوده و بعضی با شکست و هدر رفت ‏هزینه‌های بالای آماده‌سازی مواجه ‏شده‌اند. در این مقاله یک مدل غربالگری توسعه داده‌شده است که به کارفرمایان بخش ‏عمومی کمک می‌نماید تا شانس موفقیت پروژه را ‏پیش از برگزاری فراخوان تعیین کرده و ابزاری برای انتخاب پروژه‌ها در ‏سبد سرمایه‌گذاری سازمان فراهم کند. برای این منظور ‏معیارهای موفقیت پروژه‌های مشارکت عمومی خصوصی در ایران ‏شناسایی و در قالب معیارهای کمی دسته‌بندی گردیدند. سپس مدل ‏تصمیم‌گیری چند معیاره مبتنی بر مدل تاپسیس ‏توسعه‌یافته است که به صورت کمی می‌تواند شانس موفقیت هر پروژه را اندازه‌گیری ‏کرده و نهایتاً بر اساس سقف منابع ‏بودجه‌ای در اختیار کارفرما، اقدام به انتخاب پرتفلیو پروژه‌های مشارکت عمومی خصوصی می‌نماید. ‏مدل پیشنهادی به ‏منظور انتخاب پروژه‌های شهرداری تهران در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک پیاده‌سازی شده است. نتایج پیاده‌سازی مدل ‏پیشنهادی در یک نهاد متولی حوزه حمل‌ونقل عمومی نشان می‌دهد که انتخاب پرتفلیو طرح‌های سرمایه‌گذاری علاوه بر توجه به ‏محدودیت منابع کارفرمائی، نیازمند در نظر گرفتن ویژگی‌های خاصی در تعریف پروژه‌ها و ساختاردهی به سازمان کارفرمایی برای ‏راهبری پروژه‌های مشارکتی است که آن‌ها را برای جذب سرمایه‌گذار خصوصی جذاب نماید.‌‏

screening of public-private partnership transportation projects, developing a ‎model for success assessment and resource allocation

the limitation of public resources to complete half-finished projects has ‎caused many government agencies and the public sector to focus on ‎attracting private investors, and numerous calls for attracting investors ‎through public-private partnership have been held in the country. but all ‎the projects defined for this method have not been successful and sometimes ‎they have faced failure and waste of high preparation costs. in this article, a ‎screening model has been developed that helps public sector employers to ‎determine the chance of project success before holding a call and provides ‎a tool for selecting projects in the organization’s investment portfolio. for ‎this purpose, the success criteria of public-private partnership projects in ‎iran were identified and categorized in the form of quantitative criteria. ‎then, a multi-criteria decision-making model based on the topsis model ‎has been developed, which can quantitatively measure the chance of success ‎of each project and finally select a portfolio of public-private partnership ‎projects based on the budget available to the client. the proposed model ‎has been implemented in order to select tehran municipality projects in the ‎field of transportation and traffic. the results of the implementation of the ‎proposed model in an institution in charge of the public transportation field ‎show that the selection of the portfolio of investment projects, in addition to ‎paying attention to the limitation of the employer’s resources, requires ‎considering certain features in the definition of projects and structuring the ‎employer’s organization to manage collaborative projects that they to ‎attract private investors.‎