تدوین مدل ساختاری کاهش ریسک خسارات لرزه‌ای در محیط های شهری مطالعه موردی: منطقه ثامن شهر مشهد

امروزه، آسیب پذیری شهرها و به خصوص بافت های قدیمی و فرسوده در برابر زلزله، به عنوان مسئله‌ای جهانی پیش روی متخصصان رشته های گوناگون قرار گرفته است. لازم به ذکر است این وضع در کشورهای دارای ساختار طبیعی مخاطره آمیز، از جمله ایران، طی دهه های اخیر به صورتی حادتر نمود یافته است. بافت های فرسوده شهری به عنوان نقطه جوشش اصلی یک شهر نشان دهنده هویت آن شهر می‌باشند، در مقابل سوانح و پدیده های طبیعی به خصوص زلزله ناپایدار وآسیب پذیرند. پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی کاهش ریسک خسارات لرزه‌ای در محیط های شهری با در نظر گرفتن عدم قطعیت‌ها انجام شد. پژوهش پیش رو از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را متخصصین و کارشناسان شهری تشکیل می‌داد. حجم نمونه در نظر گرفته شده 60 نفر بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عوامل طبیعی، کیفیت مسکن، فاصله از کاربری‌های ویژه و عامل جمعیتی و اقتصادی بر کاهش ریسک خسارات لرزه‌ای در محیط های شهری تاثیر مثبت و معناداری دارد. از بین عوامل گفته شده عامل کیفیت مسکن با ضریب تاثیر 0.458 دارای بیشترین تاثیر و عامل جمعیتی و اقتصادی با ضریب تاثیر 0.131 دارای کمترین تاثیر بود.

development of a structural model for reducing the risk of seismic damage in urban environments case study: samen area of mashhad

today, the vulnerability of cities, especially old and dilapidated structures to earthquakes, is a global issue facing experts in various fields. thissituation has become more acute in countries with endangered naturalstructures, including iran, in recent decades. dilapidated urban structuresas the main boiling point of a city reflect the identity of that city, areunstable and vulnerable to natural disasters and phenomena, especiallyearthquakes. the aim of this study was to develop a model for reducingthe risk of seismic damage in urban environments by considering theuncertainties. the present research is applied in terms of purpose anddescriptive-analytical in terms of method. the statistical population of thepresent study consisted of urban specialists and experts. the estimatedsample size was 60 people. the results of this study showed that naturalfactors, housing quality, distance from special uses and demographic andeconomic factors have a positive and significant effect on reducing therisk of seismic damage in urban environments. among the mentionedfactors, the housing quality factor with an impact factor of 0.458 had themost impact and the demographic and economic factor with an impactfactor of 0.131 had the least impact.