بررسی عددی اثرات ساختگاه بر بزرگ‌نمایی امواج زلزله‌ی‌‌‌ منطقه‌‌ فولادی شهرستان سرپل‌ذهاب

الگوی بزرگنمایی امواج زلزله و خرابی‌های گسترده ناشی از آن در دره‌های آبرفتی، تحت تاثیر دو پدیده‌ی ویژگی‌های آبرفت و شکل عوارض توپوگرافی ساختگاه هستند. بنابراین بررسی اثرات محلی ساختگاه، از پارامترهای موثر در طراحی مقاوم سازه‌ها در برابر نیروهای زلزله به شمار می‌رود. در نوشتار حاضر برای نخستین‌‌بار پس از زلزله‌ی مخرب و تاریخی 21 آبان1396 سرپل‌ذهاب، با استفاده ازگزارشات ژئوتکنیکی گمانه‌های حفاری شده توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ایران، به مدل‌سازی دو بعدی ساختار زیرسطحی منطقه فولادی پرداخته شده است. همچنین شتاب‌نگاشت سنگ بستر زلزله سرپل‌ذهاب، به منظور انجام تحلیل دینامیکی غیرخطی به کمک نرم‌افزار آباکوس مورد استفاده قرار گرفت و طیف پاسخ نقاط مختلف سطح خاک، به صورت دو بعدی و یک ‌بعدی با هدف بررسی تاثیرات عوامل توپوگرافی و چینه‌شناسی ارائه گردیده است. تعیین پریود غالب دینامیکی ساختگاه و حداکثر مقادیر بزرگنمایی از یافته‌های دیگر این مطالعه است. همچنین نمودار بزرگ‌نمایی در دوره‌های زمانی متفاوت نشان می‌دهد که ساختمان‌هایی با دوره تناوب (1/1-7/0) ثانیه، بیش از سایر دوره‌ها تحت تاثیر شرایط ساختگاه و بزرگ‌نمایی قرار گرفته‌اند. در پایان نیز، زمین محل پروژه با محاسبه متوسط سرعت موج برشی تا عمق 30 متری گمانه‌ها با طبقهⅲ آیین‌نامه2800، بیشترین مطابقت را نشان داد و طیف‌های پاسخ به‌دست‌ آمده از پژوهش حاضر با طیف طرح استاندارد 2800 مقایسه شد. نتایج، بیانگر عملکرد صحیح و مناسب آیین‌نامه به طور کلی و همچنین برخورداری سازه‌های بلند از ایمنی کافی در این زلزله بود که ماحصل این بخش، برخلاف گزارش منتشر شده ویرایش پنجم پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله است.

Numerical Study of Site Effects on the Amplification of Earthquake Waves in the Fooladi Area of Sarpol-e-Zahab City

The amplification pattern of earthquake waves and extensive damages due to that in alluvial valleys are influenced by two phenomena such as alluvial characteristics and topographic features of the site. Therefore, local effects assessment of the site is considered as one of the effective parameters in designing reinforced structures to withstand seismically excitations. For the first time after the destructive and historic earthquake on November 12, 2017, in Sarpolezahab, using geotechnical reports of drilled boreholes by housing foundation, this article has studied two dimensional modelings of the subsurface structure of Fooladi zone. Sarpolezahab’s bedrock accelerogram was also used to perform nonlinear dynamic analysis using ABAQUS software. The response spectrum of different parts of soil surface was used in one and twodimensional forms to investigate the impacts of topographic and stratigraphy factors. Determining the dominant dynamic period of the site and the maximum amplification values are the other findings of this study. The amplification graph over different times shows buildings with the periods from 0.7 to 1.1 seconds have been affected amplification and site factors more than any other period. In the end, considering the calculation of the average shear wave velocity up to 30m borehole, the investigated land showed the highest compatibility with level 3 of land type classification table of Standard Code No.2800 and response spectra obtained from this study were compared with design spectrum of Standard Code No.2800. Contrary to the fifth edition published report of the International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES), the findings generally show the right and appropriate performance of the Standard as well as using tall structures with sufficient safety.