پهنه‌بندی آسیب‌پذیری لرزه‌ای مناطق شهری با در نظر داشتن تاثیر وضعیت کالبدی به کمک تئوری منطق فازی: مطالعه‌ی موردی منطقه‌ی 7 تهران

یکی از مهم‌ترین گام‌ها در طرح برنامه‌های بهسازی لرزه‌ای برای مناطق شهری در کلان‌شهرها، تعیین سطح خطرپذیری منطقه می‌باشد. شکی نیست که پیاده‌سازی هدفمند یک برنامه‌ی مدون بهسازی لرزه‌ای می‌تواند مناطق شهری را در برابر آسیب‌های ناشی از رخ‌داد زلزله ایمن کند، اما هزینه‌های اجرایی زیاد و زمان‌بر بودن این طرح‌ها، از جمله اساسی‌ترین مشکلات آن‌ها می باشد. بنابراین، بدیهی است یک برنامه‌ی منسجم بهسازی لرزه‌ای زمانی کارآ خواهد بود که بتواند اولویت‌های اجرایی را از طریقِ شناسایی مناطق و محله‌های پرخطرا، تفکیک نماید و در اولویت نخست، هدف اصلی خود را در راستای بهسازی چنین مناطقی متمرکز سازد. در این مقاله، پهنه‌پندی آسیب‌پذیری لرزه‌ای منطقه‌ی 7 شهر تهران مورد مطالعه قرار می‌گیرد. برای این منظور، ابتدا شاخص‌های اصلی موثر بر میزان آسیب‌پذیری این منطقه، شناسایی می‌گردد. سپس، با در نظر داشتن عدم قطعیت‌های موجود در این شاخص‌ها، میزان تاثیر آن‌ها بر روی آسیب‌پذیری منطقه تعیین می‌شود. به‌منظور مدل‌سازی تاثیر هم‌زمان این شاخص‌ها و آموزش داده‌ها، از نرم‌افزار arcgis استفاده می‌گردد. نتیجه‌ی این مطالعه، مبین سطح آسیب‌پذیری محلات مختلف منطقه‌ی 7 تهران است. در پایان، نتایج به‌دست آمده به‌صورت نقشه‌ی پهنه‌بندی سطح آسیب‌پذیری منطقه، ارائه می‌گردد. بر اساس این نتایج و با شناسایی محلات یا نواحی با خطر لرزه‌ای بالا، می‌توان تکنیک‌های بهسازی لرزه‌ای منطقه را به‌طور هدفمند پیاده سازی کرد. نتایج حاصل از این مطالعه، دیدی جامع از وضع موجود منطقه‌ی مورد مطالعه ارائه می‌نماید که با استفاده از آن می‌توان برنامه‌های بهسازی لرزه‌ای کارآمد و هدفمند را جهت ایمن‌سازی منطقه پیشنهاد کرد.

Seismic zoning of urban areas considering the effect of physical conditions using Fuzzy logic theory: case study of Tehran’s 7th region

One of the most important steps in designing seismic rehabilitation programs for urban areas in metropolises is determining the region’s risk level. There is no doubt of cast that the implementation of a seamless seismic rehabilitation program can secure urban areas against seismic damages. However, these plans face some difficulties in most cases. For instance, their execution costs are very high, or, they are really timeconsuming in some cases. It is obvious that a coherent rehabilitation strategy will be effective if it can distinguish executive priorities by identifying areas with high level of risk, and focusing primarily on improving the general condition of these areas. In this paper, the seismic vulnerability of the 7th region of Tehran is studied. For this purpose, the main parameters that affect the vulnerability of the region are identified first. Then, considering the uncertainties in these parameters, their impact on the vulnerability of the region is determined. ArcGIS software is used not only to model the impact of these parameters, but also for data training. The results of this study show the vulnerability level of different parts of Tehran’s 7th region. In fact, this study provides a comprehensive and meaningful overview of the current status of the studied region, which can helps the engineers to design suitable seismic rehabilitation programs. The obtained results are presented as a map which reveals the vulnerability level of the region. Based on such a map, neighborhoods or areas with high seismic hazard are identified. Considering these classification, the seismic rehabilitation techniques can be offered purposefully.