نقش نیت در ارزش اخلاقی

به‌رغم مساعدت فهم عرفی با تاثیر نیت در ارزش اخلاقی و تایید متون دینی، این تاثیر کمتر مورد تحلیل دقیق قرار گرفته است. این نوشتار با تحلیل نیت، این تاثیر را در دو سطح بررسی کرده است. در سطح نخست، با محدود ساختن رفتار، به رفتار جوارحی و برابر نهادن نیت و رفتار، به این نتیجه رسیده است که نیت افزون بر آنکه در تحقق فعل اختیاری نقش دارد، تعیین‌کننده مقدار ارزش رفتار اختیاری بر حسب کمالی است که متعلق نهایی نیت فاعل است، و دامنه آن را رفتار تعیین می‌کند. در سطح دوم، با تعمیم فعل اختیاری به افعال جوانحی، به این نتیجه رسیده است که نیت به منزله نوعی فعل درونی و اختیاری، که افعال اختیاری بیرونی تجلّی آن به‌شمار می‌آیند، تنها چیزی است که اصالتاً ارزش غیری‌اخلاقی دارد.این نوشتار، از مبانی الهیات اسلامی و علم‌النفس فلسفی بهره برده و مدعای خود را با روش عقلی اثبات کرده، و در پایان، از قرآن کریم و روایات اهل‌بیت: مویداتی برای نتایجِ به دست‌آمده آورده است.