راهکار درونی اصلاح اخلاق از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی

اصلاح اخلاق، اعم اکتساب فضایل اخلاقی و زدودن رذائل اخلاقی است. برای تحقق اصلاح اخلاق، عوامل درونی و عوامل بیرون از نفس انسان موثرند. از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی راهکار درونی اصلاح اخلاق چیست؟ یعنی فارق از عوامل بیرونی، ایشان چه عامل یا عوامل درونی را برای اصلاح اخلاق ارائه می‌نمایند؟ در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی آثار آیت الله‌مصباح یزدی بررسی شده و راهکار درونی اصلاح اخلاق از آن استخراج شده است. فرآیند اصلاح اخلاق در یک تشبیه، مانند تحقق یک فعل بسیط است. مراحل تحقق فعل بسیط اختیاری عبارت است از بینش، گرایش و اراده انجام عمل. اصلاح اخلاق نیز مراحل فوق را دارد. در ضمن به یک مرحله مقدماتی به نام یقظه هم نیازمند است. مرحله بینش متشکل از بینش نسبت به متعلقات ایمان، رابطه خود با خدا، هدف، فواید تزکیه، رذایل و فضایل و همچنین نسبت به تکالیف الهی است. این بینش‌ها، گرایش به هدف و گرایش به فعل را ایجاد خواهد کرد. تحقق این گرایش‌ها، مسبب اراده و در نتیجه اعمال مورد نیاز جهت اصلاح اخلاق می‌شود. این اعمال عبارتند از اعمال عمومی جهت اصلاح اخلاق، و اعمال اختصاصی ویژه هر یک از فضایل یا رذایل.

Internal Solution for Reforming Moral from the Viewpoint of Ayatollah Mesbah Yazdi

The purpose of this article is to find the internal solution for improving moral from the viewpoint of Ayatollah Mesbah Yazdi. Improving morality means acquiring moral virtues and eliminating moral vices. In order to achieve improving morality, internal factors and external factors are effective. In Ayatollah Mesbah Yazdi’s view, what is the internal solution for improving morality? In this study, the works of Ayatollah Mesbah Yazdi were investigated by descriptiveanalytical method and the internal solution of Improving morality was extracted from it. The process of improving morality in a simile is like the realization of a verb. The stages of the realization of the verb are insight, tendency and will to perform the verb. Improving morality also has these steps. The stage of insight consists of Insight into the components of faith, man’s relationship with God and purpose. These insights create a tendency towards purpose and a tendency to verb. These tendencies lead to the realization of the required actions for improving morality. The researcher concludes that insight is important for improving morality, but it is not the complete cause for improving morality, Insight should be accompanied by action, and they make it possible to improving morality together.