نقش خیال در زیست اخلاقی از منظرعرفان اسلامی با تاکید بر دیدگاه ابن عربی

زیست اخلاقی همواره دغدغۀ اصلی ادیان و اندیشمندان بوده و عقل و وهم به عنوان دو رکن لازم برای تحقق زیست اخلاقی مطرح بوده‎اند؛ حال آنکه اصولا این دو بدون استعانت از عنصر خیال اثر بخش نخواهند بود. در اندیشۀ عرفان اسلامی خیال یکی از ارکان تشکیل دهندۀ نظام هستی (خیال منفصل) و نهاد انسان (خیال متصل) بوده است. مسالۀ این تحقیق این است که از منظر عرفان اسلامی، به‌ویژه اندیشه‎های ابن عربی میان عالم خیال و حقائق اخلاقی چه نسبتی برقرار است و قوۀ خیال چه نقشی در زیست اخلاقی دارد؟ این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از داده‎های کتابخانه‎ای نشان می‎دهد که سالک با تکیه بر توانمندی‎های قوۀ خیال می‎تواند با صور نورانی موجود در خیال منفصل مرتبط گشته و با تهذیب خیال از خواطر شیطانی و نفسانی به مشاهدۀ معانی اخلاقی متمثل شده در عالم مثال بپردازد که نتیجۀ آن ایجاد انگیزه، شور، رغبت و اراده مستمر در جهت اخلاقی زیستن و تحصیل اخلاق توحیدی است.

role of imagination in moral bio-ethics in Islamic mysticism with emphasis on Ibn Arabi’s view

Bioethics has always been a major concern of theistic religions and thinkers. Reason and illusion have been considered as two necessary elements for the realization of bioethics; However, these two will not be effective without the use of the element of imagination. In the thought of Islamic mysticism, imagination has been one of the pillars of the system of existence (separate imagination) and the human institution (connected imagination).From the point of view of Islamic mysticism, especially Ibn Arabi’s thoughts, what is the relationship between the world of imagination and moral truths, and what is the role of imagination in moral biology, is an issue that has been addressed in this research.The result of this research, which is descriptive and analytical method and using library data, shows that the seeker, relying on the abilities of imagination, can be related to the luminous forms in separate imagination and by refining the imagination from evil and sensual thoughts. To observe the moral meanings represented in the world of example, the result of which is to create motivation, passion, desire and continuous will in order to live morally and study monotheistic morality.