راهکارهای گرایشی و منشی درمان تفاخر در تربیت اخلاقی قرآن کریم

تفاخر از برجسته‌ترین معضلات فرهنگی-اجتماعی عصر حاضر است که گذشته از ضدیتش با ارزش‌های دینی و آثار سوء اخروی، به لحاظ زندگی این دنیایی نیز پیامدهای نامطلوب اقتصادی، تربیتی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی گسترده‌ای دارد. قرآن کریم به عنوان برنامه هدایت بشر از ظلمت به سمت نور و از رذایل به فضائل به مبارزه با این رذیله اخلاقی-اجتماعی پرداخته و جامعه عصر نزول را از رفتارهای فخرفروشانه تطهیر کرده و فضائلی همچون برابری، مواسات، ایثار، گذشت، فروتنی و تواضع را جایگزین آن نموده است. نظر به اهمیت استخراج روش‌های قرآنی در حل مسائل اجتماعی، جستار حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی به بررسی راهکارهای درمان تفاخر از منظر قرآن‌کریم در دو ساحت گرایش و منش پرداخته‌است.براساس یافته‌های پژوهش، راهکارهای گرایشی قرآن برای درمان تفاخر به دو بخش راهکارهای ترهیبی و ترغیبی قابل تقسیم هستند که اولی مشتمل بر روش عبرت‌بخشی و روش تهدید و دومی شامل سه روش تشویق، الگودهی و سرعت و سبقت است. راهکارهای منشی نیز به دو دسته راهکارهای ایجابی و سلبی تقسیم می‌شوند که دعوت به صبر، تواضع و جایگزینی عامل شادی در دسته اول و منع از تکبّرورزی، یاس و سرمستی از امکانات در دسته دوم جای می‌گیرند.

Sentimental and Behavioral Strategies for Show-off Treatment in the Moral Education of the Holy Quran

Showoff is one of the most prominent sociocultural problems of the present age, which in addition to its opposition to religious values ​​and its evil effects in the hereafter, also has adverse economic, educational, psychological and sociological consequences in the life of this world. The Holy Quran, as a program to guide human beings from darkness to light and from vices to virtues, fought against this immoralsocial vice and purified the society of the age of revelation from boastful behaviors and, on the contrary, replaced it with virtues such as equality, compassion, selfsacrifice, forgiveness and humility. Considering the importance of extracting Quranic methods in solving social problems, the present article examines the treatment strategies of showoff from the perspective of the Holy Quran in two areas of sentiment and behavior with a descriptiveanalytical approach. According to the findings of the study, the sentimental strategies of Quran for showoff treatment can be divided into two parts: warning and encouragement, the former includes two methods of instruction and threat, and the latter includes the three methods of encouragement, patterning and speed and overtaking. Behavioral strategies are also divided into negative and positive, that the call for patience, humility and replacement of the factor of happiness are put under the positive strategy and the prohibition of arrogance, despair and intoxication with the possibilities under the negative strategy.