بررسی ویژگی‏های قالبی- ساختاری در ترانه‏های کودکانۀ رایج در فارس

ترانه‏های عامیانۀ مرسوم در فارس از منظر نوع مخاطب گستره‏ای متمایز با دیگر اقلیم‏های ادب محلی دارد. یکی از گونه‏های اصلی ترانه‏های محلی فارس، متناسب با نوع مخاطب، آن دسته از اشعار است که برای کودکان و نوجوانان سروده شده و در زیر عنوان‏هایی چون: لالایی، ترانه‏های ناز و نوازش و ترانه‏های بازی و سرگرمی می‏توان آن‏ها را طبقه‏بندی کرد. از آن‏جا که تاکنون پژوهشی با موضوع بررسی ویژگی‏های قالبی و ساختاری در ترانه‏های کودکانۀ رایج در فارس و همچنین ارتباط ساختار و محتوای آن‏ها انجام نشده، در این مقاله، به روش تحلیل محتوا، قالب و نوع کارکرد موسیقایی، روایی و عناصر تکرارشوندۀ شکلی- لفظی در ترانه‏های کوکانۀ فارس تحلیل و بررسی شده است. یافته‏های این پژوهش نشان می‏دهد که در سه‏گونۀ اصلی یادشده، شگردها و الگوهایی تکرار شونده و گاه متمایز در سرایش ترانه‏ها وجود دارد و هرچه از ترانه‏های مربوط به گروه سنی خردسال به کودک و نوجوان نزدیک می‏شویم از اهمیت موسیقی در ساختار ترانه‏ها کاسته و بر اهمیت روایت در آن‏ها افزوده شده است؛ همچنین فضای اشعار از تک‏صدایی به سمت فضایی گفتگومحور و به‏ندرت در برخی ترانه‏ها چندصدایی نزدیک شده که این ویژگی، با نوع قالب اشعار  و طول آن‏ها و همچنین کاربرد ردیف، قافیه و التزام‏های موجود در ترانه‏ها رابطۀ مستقیم دارد

Investigating format- structure features in children songs common in Fars

Common folk songs in Fars from the perspective of the type of audience have a distinct range from other local literature climates. One of the main types of Fars local songs, depending on the type of audience is those poems that have been composed for children and adolescents. And they can be classified under titles such as: lullaby, caressing songs and the songs of play and entertainment.Since no research has been conducted on investigating format and structure features in common children's songs in Fars as well as the relationship between their structure and content, in this paper, by content analysis method, the format and type of musical function, reliability and shape- verbal repeating elements in Fars children's songs have been analyzed and investigated. The findings of this study show that in mentioned three main types, repeating and sometimes distinct techniques and patterns are found in composing songs and as we approach songs related to the age group of children and adolescents from infant, the importance of music in songs' structure has been reduced and the importance of the narrative has been added also poems' space has been approached a discourse- oriented space and rarely in some songs polyphony from monologue, that the feature is directly related to the type of songs' format and their length as well as the application of row, rhyme and requirements available in songs