بررسی هنجارگریزی گویشی و برجسته‌ سازی واژگان محلی در آثار حسین پناهی

حضور زبان و واژه‌های محلی و عامه در شعر، باعث نوعی هنجارگریزی و برجسته‌سازی می‌شود که آن را هنجارگریزی گویشی گویند. هنجارگریزی در گویش به شاعر این امکان را می‌دهد تا ساخت‌هایی از گویشی غیر از زبان هنجار به اثر ادبی خود وارد کند. حسین پناهی شاعری از استان کهگیلویه و بویراحمد است که به‌کرّات از هنجارگریزی برای خلق شعر و جذاب‌کردن متن بهره گرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به تبیین هنجارگریزی گویشی و کاربرد واژه‌های محلی در اشعار وی پرداخته شده است. به این منظور مجموعه شعری «من و نازی» و «چشم چپِ سگ» در هفت دفتر و برخی از آثار نثر وی از جمله «خروس‌ها و ساعت‌ها»، «بی‌بی یون»، «دو مرغابی در مه» و «چیزی شبیه زندگی» بررسی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بیشترین بسامد هنجارگریزی گویشی در مجموعۀ «ساعت‌ها و خروس‌ها» و «من و نازی» وجود دارد. او در این آثار با بهره‌گیری از واژه‌های گویش لری و محلی، تصویری از خاطرات کودکی و زندگی عشایری و فرهنگ مردم لر را نشان می‌دهد. همچنین در آثاری که پناهی در سال 1374 تا 1383 سروده است، هنجارگریزی گویشی را به کار بسته اما بسامد آن نسبت به دورۀ اول کمتر است. شاعر در این دوران با هنجارگریزی گویشی با همان پس‌زمینه، درد اجتماعی و عدالت‌خواهی و نوع نگرش خود به جهان را به تصویر می‌کشد و توجه او به محیط و زندگی عشایری کم‌رنگ شده است. بیشترین بسامد هنجارگریزی در این دوره در مجموعۀ «بی‌بی‌یون» و «نمی‌دانم‌ها» مشاهده شد. می‌توان گفت که در این دوره یکی از عوامل روی‌آوردن شاعر به هنجارگریزی، مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه بوده است.

investigating dialect deviance and the emphasis on local vocabulary in the works of hossein panahi

the presence of local and colloquial language in poetry leads to a form of normbreakingand prominence, referred to as dialectal norm-breaking. this deviation allows the poet to incorporate structures from a dialect that differs from thestandard language into their literary work. hossein panahi, a poet from thekohgiluyeh and boyer-ahmad province, has frequently utilized norm-breakingto create poetry and enhance the appeal of his texts. this research employs adescriptive-analytical method to elucidate the linguistic norm-breaking and theusage of local terms in his poetry. for this purpose, the poetry collections meand nâzi and the dog's left eye, along with seven sections and some of hisprose works including roosters and clocks, aunt yun, two ducks in thefog, and something like life, have been examined. the findings indicate thatthe highest frequency of linguistic norm-breaking exists in the collections clocksand roosters and me and nâzi. in these works, he utilizes words from the loridialect and local vernacular to portray images of childhood memories, nomadiclife, and the culture of the lori people. additionally, in the works composed bypanahi from 1995 to 2004, linguistic norm-breaking is employed, albeit with alower frequency compared to the first period. in this era, the poet depicts adiscourse that deviates from norms, reflecting their social struggles, quest forjustice, and perspective on the world while their focus on the environment andnomadic life has diminished. the highest frequency of norm deviation during thisperiod is observed in the collections bibi-yun and i don’t know. it can be said that one of the factors influencing the poet's turn to norm deviation during this time has been the political and social issues in society.