جایگاه فرهنگ عامه در فهم ادبیات: بررسی زبان‌شناختی شعر «عم‌اوغلی»

مقالۀ پیش رو در تلاش است تا تاثیر فرهنگ عامه بر درک و فهم شعر ترکی آذربایجانی را بررسی نماید. بدین منظور، شعر عم‌ اوغلی سرودهٔ سیفی اردبیلی به عنوان پیکرهٔ زبانی این پژوهش انتخاب شده است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی-تحلیلی است. برای تحلیل اشعار، از اصول زبان‌ شناسی مخصوصاً ارتباط میان زبان و فرهنگ استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌ دهد که لایه‌ های زبانی از جمله آواها، واج‌ ها، واژه ‌ها، عبارات، باهم‌ آیی ‌ها، بندهای دستوری، ضرب‌ المثل ‌ها و پیش‌ فرض‌ ها در کنار لایه ‌های فرهنگی متنوعی در این شعر به کار رفته است که با میزان و نوع فهم و همچنین نحوهٔ برقراری ارتباط با شنوندۀ شعر رابطۀ مستقیم دارند. بنابراین، علل تاثیرگذاری شعر عم ‌اوغلو، علاوه بر اجرای فوق ‌العادۀ آن از طرف سلیم موذن ‌زادۀ اردبیلی را می‌توان در دو مورد جستجو کرد: الف) استفادهٔ حداکثری از ظرفیت زبانی در سطوح مختلف زبان ترکی؛ ب) تسلط شاعر بر بافت فرهنگی و اجتماعی آذربایجان و استفاده از طرح‌واره ‌های فرهنگی و تلفیق و به ‌کارگیری آن‌ها در سطوح زبانی مذکور برای انتقال معنی به شنونده. تغییر تصویر ذهنی خواننده یا شنوندهٔ شعر، به اشتراک گذاشتن پیش‌ فرض‌ های زبانی و فرهنگی و استفاده از خصوصیات آوایی/واجی زبان به منظور انتقال معانی مدنظر شاعر، نمونه ‌هایی از این موارد است.

the role of folklore in understanding literature: a linguistic study of poem əmoğlı

the following article tries to investigate the influence of popular culture on the understanding of azerbaijani turkish poetry. for this purpose, the poem “<em>əmoğlı</em> (əmoğlu) written by seifi ardabili has been chosen as the linguistic corpus of this research. the research method in this article is descriptive-analytical. to analyze the poems, the principles of linguistics, especially the relationship between language and culture, have been used. the results of the present research show that language strata such as sounds, phonemes, words, expressions, conjunctions, grammatical clauses, proverbs, and presuppositions, along with the various cultural terms are used in this poem, which have a direct relationship with the level and type of understanding as well as the way of communication with the listener of it.<br />therefore, the reasons for the influence of “<em>əmoğlı’s</em> (əmoğlu) poetry, in addition to its extraordinary performance by salim moazenzade ardabili, can be found in two cases: a) maximum use of language capacity at different levels of the turkish language; b) the poet's mastery of the cultural and social context of azerbaijan and the use of cultural schemes and their integration and application in the mentioned language levels to convey the meaning to the listener. changing the mental image of the reader or listener of the poem, sharing the linguistic and cultural assumptions and using the phonetic/phonology features of the language in order to convey the meanings intended by the poet are examples of these cases.