بررسی تطبیقی سبک «آسمان آبی دز» و «پسرک بومی» بر اساس فرانقش‌های تجربی با نگاهی بر عناصر محلّی

«احمد محمود» نویسندۀ رئالیست اجتماعی و راوی خطّۀ جنوب، مخاطبان را با زندگی واقعی روبه رو و از دادن نسخۀ تحریف شدۀ آن پرهیز کرده است. وی در دو داستان کوتاه «آسمان آبی دز» و «پسرک بومی» ریشۀ همۀ نابهسامانی ها، فقر و جهل طبقۀ فرودست را در پدیدۀ استعمار و حکومت سرسپرده می جوید و از کارکرد ارجاعی زبان برای نزدیک‌شدن به زندگی روزمره استفاده می کند. دستورزبان نقش گرای نظام مند مایکل هلیدی نیز زبان را با استناد به نقش آن در تعاملات اجتماعی بررسی می کند. به نظر هلیدی، بررسی دستورزبان باید به صورت کمّی انجام شود و از آن رو که به باور وی زبان پدیده ای اجتماعی است، می توان آن را در داده های تجربی آماده، کنش های ارتباطی و فرانقش های زبانی که با مبحث سبک مرتبط است، توصیف و تحلیل کرد. در آثار «محمود» می توان در «بافت» موقعیّتی دو داستان یاد شده چگونگی بازنمایی استعمار را در فرانقش های شش گانۀ دستورزبان هلیدی، مقایسه کرد. هدف این پژوهش آن است که با توجه به اطلاق عام رئالیسم به مکتب ادبی وی، مشخص گرداند که آیا پیروی از این مکتب خاص، سبب بهره گیری یکسان در فرانقش های دستوری شده، آیا وی اقلیم جنوب و برخورد افراد بومی آن را با فرنگیان معدودی که نمایندۀ طبقه فرادست هستند، به گونه ای همسان بازنمایی کرده است؟ داده های پژوهش نشان می دهند که در سبک زبانی او در این دو داستان، به ترتیب فرایند مادی، رابطه ای و کلامی بیش از همۀ فرایندها استفاده شده است. گرایش وی به بیان وقایع دنیای بیرون سبب وجود بسامد بیشتر فرایند مادی نسبت به سایر فرایندهاست و بسامد انجام اعمال فیزیکی به وسیلۀ غیرجانداران، در «آسمان آبی دز» بیشتر از «پسرک بومی» است.

A comparative study of the style of Blue Sky of Dez and The Little Native Boy based on experimental metafunctions with a glance on Local elements

Ahmad Mahmoud, a social realist writer and narrator  of  the  Southern  region , confronts the audience with real life and avoids giving a distorted version, in his works. He blames the root of all disorganization,  poverty  and  ignorance  of  the lower class on the phenomenon of colonialism and government, in his two short stories, The Blue Sky of Dez and The Little Native Boy. He uses the referential function of language to approach everyday life. Michael Halliday’s intorduction to functional grammar also examines language with reference to its role in social interactions. According to Halliday, the study of grammar should be done quantitatively, and since he believes that language is a social phenomenon, it can be described and analyzed in empirical data, communicative actions, and metafuncion of language related to style. Based on his view, context is at the highest level of linguistic research and is represented in the language of the writer or poet. In Mahmoud’s works the represention of  colonism in the situational context of  the two mentioned stories can be compared to six paradigms of  Halliday’s grammar.The purpose of this study is to determine whether  following particular school has led to equal use of grammatical metafuntions according to the general application of  realism to his literary school or not.  Has he represented the southern environmental  aspects and its natives’ attitudes with the few foreigners representing the upper class equally?  The research data show that in his linguistic style in these two stories, material, relational and verbal processes have been used more than all other processes, respectively.