بررسی تحلیلی آموزه‌های تعلیمی در ضرب‌المثل‌های لهجۀ جهرمی

در این پژوهش، با هدف آشنایی بیش تر با فرهنگ عامیانۀ مردم جهرم، آموزه های تعلیمیِ ضرب‌المثل‌های لهجۀ جهرمی با تکیه بر سیصدوپنجاه مثل، بررسی گردیده است. ضرب المثل ها نخست به روش میدانی و با گوش دادن به سخنان تعدادی از افراد بومی و کهنسال و کمک گرفتن از افرادی که مجموعه ای از ضرب المثل ها را در اختیار داشته اند و نیز با مراجعه به منابع مکتوبی که برخی نمونه ها در آن ثبت گردیده، گردآوری و به روش توصیفی تحلیلی به اختصار تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که این مثل ها در گذر زمان بر اساس بینش، خوی جمعی و واقعیت های  زندگی مردم این منطقه و به زبانی آهنگین، حکیمانه و برساخته از واژه های فارسی، پدید آمده و بازتابی از موضوعات گوناگون و گاه متناقضِ مرتبط با زندگی مردم جهرم است. همچنین آموزه های گوناگونی همچون لزوم هوشیاری در شناخت افراد، رعایت سنخیت در کارها، اهمیت دادن به کار و تربیت فرزند، آینده نگری، وظیفه شناسی، صبر، دقت در معاملات، اعتماد به نفس و نه گفتن در جای لازم و نکوهش رفتارهایی چون ادعا، تازه به دوران رسیدگی، ناسپاسی، بی اصالتی، خسّت، تنبلی، تن پروری، افشای راز، تکبّر، پرگویی و رفتار دوگانه با بسامدهای متفاوت از این ضرب المثل ها قابل یادگیری است.

An Analytical Study of the Educational Teachings in Local Proverbs of Jahromi Accent

The purpose of this study was to analyze the wisdom and instructions in the local proverbs used by people in Jahrom, which express Jahrom’s popular culture. Three hundred and fifty proverbs were collected through recoding the speeches of a number of native elders and from other existing masses. Then, experts categorized and analyzed the proverbs. The results show that these parables have evolved over time based on the collective insights of this region’s people; mostly, relying on the facts and paradoxes of life and reflecting a variety of subjects.  A variety of ethics found in different frequencies can also be learned from these proverbs related to the individual and social domains. The results of the research show that these proverbs have emerged over time based on insight, collective nature and realities of people’s life in this region in a melodic and wise manner using Persian words, reflecting critically on the people’s lives in Jahrom. There are also various teachings such as the need to be cautious in recognizing people, observing consistency in work, diligence and child rearing, foresight, conscientiousness, patience, accuracy in transactions, selfconfidence, tact, and condemnation of such behaviors as assertiveness, attitudes, rudeness, incompetence, laziness, excess, pride, revelation of secrets, boastfulness, talkativeness, and hypocrisy were detected in the quantities with different frequencies.