واکاوی مولفه‌های دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری

شعر عامیانه، نقش مهمی در بازنمایی و نهادینه کردن هویّت، به‌خصوص هویّت دینی در فرهنگ بختیاری دارد. در این پژوهش، به بررسی مولفه‌های دینی در اشعار عامیانۀ بختیاری (کودکانه‌ها، اشعار مربوط به عروسی و سوگ‌ سروده‌ها) با روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده تا تصویری که از مفاهیم دینی در این اشعار بازتاب یافته است و کارکرد این مفاهیم در فرهنگ بختیاری مشخص شود. همچنین بررسی شده است که مولفه‌های دینی در کدامیک از اشعار مذکور، بیشتر بازتاب یافته است و چه تفاوتی در این زمینه دیده می‌شود. نام خداوند، پیامبر(ص)، حضرت علی (ع)، امام رضا(ع)، امامزادگان، قیامت، زیارت، کعبه، مشهد، کربلا، نماز، قرآن و مُهر، از مهمترین مولفه‌های دینی بازنمایی شده در این اشعار هستند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در اشعار کودکانه، به صورت غیرمستقیم، کودک را ابتدا با صفات جمالی خداوند آشنا می‌کنند و به او آموزش می‌دهند که برای حل مشکلات، باید به خداوند توکل کرد و به پیامبر و امامان متوسل شد. در اشعار مربوط به عروسی بیشتر از اعتقادت مذهبی عروس و داماد سخن گفته‌می‌شود و این‌که خداوند و ائمه، رفع‌کنندۀ بلاها هستند. در سوگ‌سروده‌ها، بیشترین تنوع و بازتاب مولفه‌های دینی را می‌توان یافت. در این نوع، همواره هم از اعتقادات دینی شخص متوفی سخن گفته و هم از خداوند خواسته‌ شده است مشکلات و بیماری‌ها افراد را برطرف کند.