تماس زبان های فارسی و ترکی آذربایجانی و تاثیر آن بر ساخت جملات مرکّب ترکی آذربایجانی

تحقیق حاضر قصد دارد تا تغییرات نحوی حاصل از تاثیر زبان فارسی بر جملات مرکب زبان ‌‌‌‌‌ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی را مطالعه نماید. داده‌‌ها از منابع معتبر مرتبط با زبان ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی و تعاملات زبانی گویشوران ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی‌‌ مناطق مرکزی استان اردبیل (30 نفر) گردآوری شد. تحلیل داده‌‌ها نشان داد که وام‌‌گیری جزغیرفعلی و حروف‌‌ربط زبان فارسی باعث شده است تا گویشوران ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی از میان دو یا چند ساخت‌‌ نحوی جایگزین زبان خود، الگوهای منطبق با ساخت‌‌های مشابه و متناظر در زبان فارسی (بند متممی راست‌انشعابی، ساخت سببی تحلیلی، بند موصولی پس‌‌هسته‌ای و بند وابسته با حرف‌‌ربط آغازی)، را انتخاب کرده و به‌‌‌کار بندند. تغییرات نحوی حاصل از تاثیر زبان فارسی بر ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی، تغییراتی بیگانه با نحو آن زبان نیست، بلکه همۀ این ساخت‌‌های نحوی در ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی وجود دارد و فقط فراوانی کاربرد آنها با بهره‌‌‌گیری از راه‌‌کارهای تخصیص و گسترش، افزایش یافته است. تغییرات نحوی حاصل که اغلب دلایل کاربردی دارد؛ در جهت همگرایی زبان ترکی‌‌‌‌‌آذربایجانی با زبان فارسی انجام یافته است.