طبقه‌بندی موضوعی چیستان‌های لای‌زنگانِ داراب بر اساس ژرف‌ساخت

لای زنگان روستایی کوهستانی با آب و هوایی نیمه سردسیری، از توابع داراب استان فارس است. گویشوران این روستا به گویشی نیمه لری سخن می گویند. نگارنده در جستار پیش رو به صورت میدانی از راه مصاحبه و گفت وگو با گویشوران این خطه، به گردآوری و ثبت و ضبط برخی چیستان های لای‌زنگانی پرداخته، سپس آن ها را با توجه به ژرف ساخت شان، طبقه بندیِ موضوعی کرده است. این جستار نتایج بسیاری در پی داشت؛ به عنوان مثال:  1 اغلب چیستان های این روستا دربرگیرندۀ علوم و معارف بشری است که هدف غایی در آن ها تعلیم و آموزش به نوجوان ها و جوانان است. از میان این گروه از چیستان ها به آموزش مسایل دینی  توجه بیش تری شده است. 2با توجه به موقعیت جغرافیایی و فرهنگ مردم این روستا، در بسیاری از چیستان های این گویش، عناصر بومی این روستا بسیار پویاست. 3چیستان های منظومی که در این گویش به کار می روند از سایر گویش ها و لهجه ها به این گویش راه یافته اند. 4ساختار و چینش واژه ها در برخی از چیستان های این روستا به گونه ای است که در نگاه اول توهین و ناسزا به نظر می رسند اما با آشکار شدن پاسخ، این گمان برطرف می‌شود.