نقدی بر حقوق جنگ و صلح در اندیشه هوگو گروسیوس

بسیاری هوگو گروسیوس را پدر حقوق بین‏ الملل خوانده‏ اند. می‏ توان گفت رساله حقوق جنگ و صلح او مبیّن نظریه عمومی حقوق بین‏الملل است. در این پژوهش سعی شده است دیدگاه‌های گروسیوس درباره رابطه حقوق طبیعی و حقوق موضوعه، جنگ و اخلاق، و نیز اراده انسان و عدالت طبیعی نقد شود. گروسیوس در هر دو حوزه «حقوق بر جنگ» و «حقوق در جنگ» آرایی ارائه می‏کند که شاید در نگاه نخست برای دوران کنونی کاربردی نباشد، لیکن، واقع امر آن است که آرای او در تحول فلسفه حقوق نقش بسزایی داشته است؛ مضافاً‌ اینکه، با توجه روزافزون حقوق بین‏الملل به حقوق بشر، به‌ویژه طی نیم قرن گذشته، حقوق طبیعی و اخلاق به‌تدریج جایگاهی جدید (هرچند نه دقیقاً مانند گذشته) در نظام حقوق بین ‏الملل یافته است. اگر آرای گرسیوس را در مجموعه اوضاع و احوال زمانِ او بررسی کنیم، بسیاری از انتقادات وارد بر آنچه را او با استناد به مفهوم «تجویز» در زمینه حقوق تخاصم مشروع شمرده است رد می‌کنیم. با چنین رویکردی، حتی می‏توان نخستین رد پاهای صلاحیت جهانی را هم در آرای او یافت.

A review of the law of war and peace from the viewpoint of Hugo Grotius

Hugo Grotius has been called by many, the father of international law. His treatise on quot;the Law of War and Peace; De Jure Belli ac Pacisquot; is said to contain a general theory of international law. This paper aims at reviewing Grotius#039; ideas on the relationship between natural law and positive law, war and ethics, as well as human will and natural justice. His perspectives in both quot;jus ad bellumquot; and quot;jus in belloquot; may at first sight seem obsolete, with no practical uses at the present time. However, the fact is that they have had a major role in the evolution of the philosophy of law. Furthermore, with the increasing relevance of human rights in international law, particularly over the past half century, natural law and ethics are gaining a new stance in the system. Studying Grotius#039; ideas in the context of the circumstances prevailing in his time, we can dismiss much of the criticism made against what he rendered lawful belligerent rights, through the concept of quot;permissionquot;. Taking this approach, we can even track down the early traces of quot;universal jurisdictionquot; in his writings.