پاسداری از زبان و خط فارسی در دادرسی اساسی بر پایه اصل 15 قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام قانونگذاری: با تاکید بر متون قوانین کیفری

برابر اصل 15 قانون اساسی، اسناد و مکاتبات و متون رسمی – مانند نوشته مصوبه‌ها و قوانین باید به زبان و خط فارسی باشد. شورای نگهبان حسب وظیفه باید مصوبه‌های ناسازگار (مغایر) با اصل پیش‌گفته را برای بازسازی (اصلاح) به مجلس شورای اسلامی برگرداند. پنداره (مفهوم) «زبان و خط فارسی» در این اصل، تنها ناظر به واژگان فارسی نبوده و شورا در بررسی خود باید افزون بر ایرادهای واژگانی (رویکرد حداقلی)، ایرادهای دستوری، املایی، ویرایشی و مفهومی مصوب یا مورد پذیرش فرهنگستان زبان و ادب فارسی و همچنین رسم‌الخط یا آیین نگارش را که جزء ابزارهای عرفی زبان فارسی است، در نظر گیرد (رویکرد حداکثری)؛ بنابراین بایسته است که دادرسی شورا بر پایه اصل یادشده دربردارنده رعایت اصل‌ها و هنجارهای «زبان فارسی همگانی» و «زبان فارسی حقوقی» در مصوبه‌ها باشد. این رویه مایه پرمایگی (اتقان)، روشنی (شفافیت) و استواری (استحکام) ادبیات حقوقی مصوبه‌ها می‌شود که رعایت نکردن آن افزون بر ایراد بر پایه اصل 15، می‌تواند ناسازگار (مغایر) با بند 9 سیاست‌های کلی نظام قانونگذاری و در نتیجه مغایر با بند 1 اصل 110 قانون اساسی نیز باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و به تبیین شناسه‌ها و سنجه‌های زبان فارسی حقوقی در مصوبه‌ها نیز پرداخته می‌شود.

protection of the persian language and letters in constitutional proceedings under article 15 of the constitution and general policies on legislation with emphasis on the texts of criminal laws

according to article 15 of the iranian constitution, documents, correspondences and official texts like legislative acts, should be in the persian language and script. the guardian council is obliged to return enactments contrary to the said principle to parliament of for correction. the concept of »persian language and script« is not limited to persian words (minimal approach) and the guardian council should also consider grammatical, dictational, editorial conceptual errors as prescribed  by the persian language and literature academy as well as common calligraphy and the writing rules (maximum approach). so it is necessary that the guardian council’s proceedings based on the mentioned principle include observing the principles and norms of “communal persian language “ and legal persian language in the enactments. this procedure causes accuracy, clarification, and sustainability of legal literature in parliamentary acts. ignoring these rules may also be contrary to nineteen clause of general policies on legislation and the first clause of article 110 of the constitution. the research method is descriptive-analytical and explains the identifiers and metrics of the legal persian language in the legislation.