راهبردهای جدید در زمینه استرداد دارایی ‌های ناشی از فساد در حقوق ‏بین ‌الملل؛ ظرفیت‌ها و موانع بهره‌مندی در ایران

استرداد دارایی ‌های ناشی از جرائم فساد نقش تعیین‌ کننده‌ای در پیشگیری از جرائم فساد ایفا می‌کنند. با این حال، استرداد مستقیم یا سنتی دارایی‌ها که مبتنی بر همکاری‌های رسمی میان دولت‌ها در زمینه مذکور است، امروزه با توجه به انتقال سریع دارایی‌های مجرمانه فساد از کشور به کشورهای دیگر و پیچیدگی دسترسی به مجرمان آنها زمانی‌که از کشور فرار می‌کنند، عملاً ناموفق بوده است و همین امر تمرکز دستگاه‌های قضایی، انتظامی و اطلاعاتی کشورها را بر استرداد غیررسمی دارایی‌ها که مبتنی بر اصول سرعت، کارایی، اطمینان و،.. است، قرار داده است. در کنار استرداد غیررسمی، استرداد غیرمستقیم نیز یکی دیگر از راهبردهای جدید در حوزه استرداد دارایی‌ها تلقی می‌شود. در هر حال، سوال اصلی در تحقیق حاضر آن است که چه ظرفیت‌ها و موانعی در نظام حقوق بین‌الملل در زمینه شناسایی راهبردهای جدید استرداد دارایی‌های ناشی از جرائم فساد برای جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؟ نتیجه تحقیق حاضر بدین‌صورت است اولاً نظر به سرعت انتقال دارایی‌های مجرمانه فساد از یک حوزه قضایی به حوزه‌های قضایی دیگر، در نظام حقوقی بین‌المللی جدید، توجه به سازوکارهای غیررسمی استرداد دارایی‌های ناشی از جرائم فساد از جمله استار، ایمولین و ... معطوف شده است که در نظام حقوقی ایران امروزه صرفاً در یکی از آنها یعنی ارین عضویت پیدا شده و همچنان جایگاه قانونی این نوع همکاری با این سازوکارها مشخص نشده است؛ ثانیاً توجه به استرداد غیرمستقیم دارایی‌ها باید همراستا با استرداد مستقیم صورت پذیرد و در همین زمینه، برخی از سازوکارهای رسمی استرداد دارایی‌ها مانند مصادره بدون محکومیت کیفری یا مصادره اداری که در کنوانسیون مریدا پذیرفته شده، در نظام حقوقی ایران به رسمیت شناخته نشده است.

new strategies for asset recovery from corruption in international ‎‎law: capacities and barriers to implementation in iran

the recovery of assets derived from corruption crimes plays a ‎decisive role in preventing corruption offenses. however, traditional ‎or direct asset recovery, which is based on formal cooperation ‎between states, has become practically unsuccessful due to the rapid ‎transfer of corrupt criminal assets from one country to others and the ‎complexity of accessing criminals when they flee. this situation has ‎shifted the focus of judicial, law enforcement, and intelligence ‎agencies towards informal asset recovery, which is based on ‎principles of speed, efficiency, and reliability. alongside informal ‎recovery, indirect recovery is also considered a new strategy in the ‎field of asset recovery. the main question of this research is what ‎capacities and barriers exist in international law regarding the ‎identification of new strategies for the recovery of assets derived from ‎corruption crimes for the islamic republic of iran. the findings of this ‎research indicate that, firstly, given the rapid transfer of corrupt ‎criminal assets from one jurisdiction to another, the new international ‎legal system has focused on informal mechanisms for recovering ‎assets derived from corruption crimes, such as star, iml, etc. ‎currently, iran is only a member of one of these mechanisms, and the ‎legal status of this type of cooperation with these frameworks remains ‎undefined. secondly, attention to the indirect recovery of assets should ‎occur alongside direct recovery, and in this context, some formal ‎mechanisms for asset recovery, such as confiscation without a ‎criminal conviction or administrative confiscation accepted in the ‎merida convention, have not been recognized in iran's legal system.‎