ایراد مقدماتی «اقدام‌ های دولت ثالث» در رای صلاحیتی دیوان بین‌المللی دادگستری 2021

در پی وضع تحریم ‌ها از طرف ایالات متحده، ایران در 16 ژوئیۀ 2018، مطابق بند 2 مادۀ 21 عهدنامۀ مودت، علیه ایالات ‌متحده در دیوان بین‌المللی دادگستری دعوایی اقامه کرد. رسیدگی دیوان در مرحلۀ صلاحیتی، به صدور رای 3 فوریۀ 2021 و احراز صلاحیت دیوان منجر شد. در رسیدگی بدوی ایالات ‌متحده به‌عنوان خواندۀ دعوا، ایراداتی به صلاحیت دیوان وارد کرد که از جملۀ آنها «اقدام‌های دولت ثالث» بود. پرسش اصلی آن است که اقدام‌های دولت ثالث به‌عنوان یکی از ایرادات صلاحیتی خوانده، در رای صلاحیتی 3 فوریۀ 2021 دیوان چه بازتابی داشته است؟ مقاله با روش توصیفی–تحلیلی به این نتیجه نائل می‌شود که با استنباط از رای صادره، آنچه در احراز صلاحیت، به‌منظور بررسی نقض عهدنامۀ مودت به‌عنوان معاهده‌ای دوجانبه میان دو کشور حائز اهمیت است، فعل ایالات متحده مبنی بر تحریم است، نه شیوۀ اجرا و مُجری آن فعل که می‌تواند ایالات متحده یا هر دولت دیگری باشد.

the preliminary objection of third-state actions in the 2021 ‎jurisdictional judgment of the international court of justice

following the imposition of sanctions by the united states, iran initiated proceedings against the united states at the international court of justice on july 16, 2018, in accordance with article 21, paragraph 2 of the treaty of amity. the court's proceedings at the jurisdictional stage led to a ruling on february 3, 2021, affirming the court's jurisdiction. in the initial proceedings, the united states, as the respondent, raised several objections to the court's jurisdiction, one of which was a so-called third-state actions objection. the main question of this paper  is: how did the issue of third-state actions, as one of the respondent's jurisdictional objections, reflect in the jurisdictional judgment of the court? this paper, using a descriptive-analytical method, concludes that based on the court’s interpretation what is significant in establishing jurisdiction to examine the violation of the treaty of amity—considered a bilateral treaty between the two parties—is the act of the united states imposing sanctions, rather than the manner of execution and the executor of that act, which could be the united states or any other state.