مسئولیت کیفری افراد در دادگاه ویژۀ لبنان

دادگاه ویژۀ لبنان پس از ترور رفیق حریری سیاستمدار لبنانی در سال 2005، از سوی شورای امنیت با هدف رسیدگی به این ترور و ترورهای مرتبط با آن و مجازات عاملان آن‌ها تشکیل شده است. در اساسنامۀ دادگاه و رویۀ قضایی آن تلاش فراوانی شده تا نوعی تطابق میان حقوق بین‌الملل کیفری و حقوق کیفری داخلی لبنان در حوزۀ مسئولیت کیفری اشخاص حقیقی برقرار شود. بر این مبنا، در تحقیق حاضر سعی شده تا با روشی توصیفی-تحلیلی به ارزیابی کارنامه دادگاه مزبور از منظر پیگیری مسئولیت کیفری اشخاص حقیقی همچنین مبارزه با پدیدۀ تروریسم پرداخته شود. بررسی رویۀ عملی دادگاه در فرایند منتهی به صدور رای 18 آگوست 2020، حاکی از باقی ماندن برخی نارسایی‌های عمده در مسیر دستیابی این نهاد به اهداف خود است. شناسایی امکان محاکمه غیابی متهمان و تکیه دادگاه بر این‌گونه دادرسی، نه‌تنها تحدیدی برای تضمین حقوق بشر این افراد به‌شمار رفته، بلکه به‌نظر می‌رسد که نهاد یادشده در ارائه تعریف جامع و عام‌الشمول از تروریسم، همچنین مبارزه با پدیده بی‌کیفرمانی اعمال تروریستی نیز توفیق چندانی کسب نکرده است.

criminal responsibility of individuals in the special tribunal for lebanon

the lebanese special court is a special tribunal established after 2005 assassination of lebanese politician rafik hariri by security council with the aim of investigating the assassination and related assassinations and punishing their perpetrators. in this regard, although the statute of the court and its judicial procedure, have made great efforts to a kind of reconciliation between international criminal law and lebanese domestic criminal law in the field of criminal responsibility of individuals. the present study is an attempt to evaluate the procedure of the mentioned court in a descriptive-analytical manner from the perspective of pursuing the criminal responsibility of individuals as well as the fight against the phenomenon of terrorism. the review of the court’s practice in the process leading up to the august 18, 2020 verdict indicates that some major shortcomings remain in the institution’s achievement of its goals. recognizing the possibility of a trial in absentia and relying of the lebanese special court on such trials is not only a threat to the human rights of these individuals, but also it seems that the court has not been very successful in providing a comprehensive definition of terrorism as well as in combating the phenomenon of impunity for terrorist acts.