تحولات حق تعیین سرنوشت در نظریه‌ های مشورتی دیوان بین ‌المللی دادگستری: از کوزوو تا مجمع‌الجزایر چاگوس

یکی از اساسی‌ ترین موازین حقوق بشر، حق مردم برای تعیین سرنوشت خودشان است. اهمیت این حق به‌ حدی است که دکترین آن را پایه و اساس همگی حقوق بشری می‌دانند. در حقیقت برای نیل به سایر حقوق بشری تحقق اصل حق تعیین سرنوشت اهمیت بسزایی دارد. روش تحقیق توصیفی–تحلیلی است. در پاسخ به این پرسش که تحولات حق تعیین سرنوشت در نظریه‌های مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیۀ کوزوو و مجمع‌الجزایر چاگوس چیست؟ می‌توان گفت که حق تعیین سرنوشت دارای دو جنبه شامل جنبۀ بیرونی، یعنی حق مردم در تعیین وضعیت بین‌المللی خود و جنبه درونی، حق مردم در انتخابات سیستم حکومتی، مشارکت در تصمیم‌گیری جامعه و حفظ حقوق اقلیت‌هاست. در قضیۀ کوزوو، رای دیوان به‌صورت ضمنی دارای عناصر سیاسی است و به چالش‌های حقوقی بر رابطۀ بین حق تعیین سرنوشت و اصل تمامیت ارضی دامن زده است. با این‌ حال هرچند دیوان بین‌المللی دادگستری با عدم تعیین شرایط دولت بودن، به ابهام مرز بین حق تعیین سرنوشت و تمامیت ارضی کماکان ادامه داد، با وجود این کوزوو حق پیروزی را برای خود محفوظ داشت. در خصوص مجمع‌الجزایر چاگوس، دیوان بین‌المللی دادگستری از تمامی دول عضو سازمان ملل متحد تقاضا کرده است که به‌منظور تکمیل فرایند استعمارزدایی در سرزمین موریس با سازمان ملل متحد همکاری کنند، چراکه حق بر تعیین سرنوشت در زمرۀ تعهدات عام‌الشمول است و نمی‌توان آن را به تکلیفی دوجانبه فروکاست.

the development of the right to self-determination in the advisory opinions of the international court of justice: from kosovo to the chagos archipelago

one of the most basic principles of human rights is the right of people to determine their own destiny. the importance of this right is such that its doctrine is considered the basis of all human rights. in fact, in order to achieve other human rights, the realization of the principle of the right to self-determination is very important. the research method is descriptive-analytical. in response to the question, what are the developments in the right to self-determination in the advisory theories of the international court of justice in the case of kosovo and the chagos archipelago? it can be stated that the right to self-determination has two aspects, including the external aspect, namely the right of the people to determine their international status and the internal aspect, the right of the people to choose the system of government, participation in community decision-making and protection of minority rights. . in kozo's case, the court's ruling implicitly has political elements and has raised legal challenges to the relationship between the right to self-determination and the principle of territorial integrity. however, although the international court of justice continued to blur the line between the right to self-determination and territorial integrity by not determining the conditions for being a state, kosovo still retained the right to win. in relation to the chagos archipelago, the international court of justice has called on all un member states to cooperate with the united nations to complete the process of decolonization in mauritius, as the right to self-determination is a universal obligation. it cannot be reduced to a reciprocal task.