شرط انکار منافع و اثر آن در مقابله با برنامه ‌ریزی تابعیت در رویۀ داوری سرمایه‌گذاری

تعداد زیاد معاهده‌های سرمایه‌گذاری و تنوع در محتوای آنها، موجب شده است سرمایه‌گذاران خارجی به جست ‌و جوی معاهدۀ مطلوب بپردازند و با تغییر راهبردی تابعیت، از حمایت‌های چنین معاهده‌ای بهره‌مند شوند. این فرایند که برنامه‌ریزی تابعیت نام دارد، موجب افزایش سرمایه‌گذاران مشمول معاهده می‌شود و احتمال طرح دعاوی علیه دولت میزبان را افزایش می‌دهد. یکی از راهکارهای دولت‌ها برای مقابله با دسترسی گزینشی سرمایه‌گذاران تبعۀ دولت‌های ثالث یا دولت میزبان به معاهده، درج شرط انکار منافع است. این شرط به‌صورت بالقوه از قابلیت محروم ساختن سرمایه‌گذاران دولت‌های ثالث از معاهده برخوردار است. هرچند استفاده از آن منوط به تحقق شرایط شکلی و ماهوی گوناگونی است. ازاین‌رو لازم است، با بررسی معاهده‌های سرمایه‌گذاری و رویۀ مراجع داوری، به این پرسش بپردازیم که مراجع داوری چگونه شرایط شکلی و ماهوی شرط انکار منافع را تفسیر می‌کند و این تفسیر چه اثری در مقابله با اشکال گوناگون برنامه‌ریزی تابعیت خواهد داشت؟ بررسی معاهده‌ها و آرا حاکی از آن است که نحوۀ نگارش این شرط از یک سو به‌گونه‌ای است که جامع تمامی اشکال برنامه‌ریزی تابعیت نیست و از سوی دیگر، اغلب تفسیر مراجع داوری از این شرط، امکان توسل به آن را برای دولت میزبان دشوار می‌سازد.

denial of benefits clause and its role in limiting nationality planning in investment arbitration caselaw

the large number of investment treaties and the diversity in their content, have made foreign investors to search for a favorable treaty and benefit from the protection of such a treaty by changing the nationality strategy. large numbers of investment treaties and variety in their content have encouraged many investors to search for a desirable treaty and access such treaty with strategic change of nationality. this process, called known as nationality planning, increases investors protection under the treaty and the possibility of disputes against the host state. including denial of benefits clause is one of the solutions of states for limiting third state or host state investors’ strategic access to treaty. this clause can potentially deprive third state investors from the treaty. although, using this clause depends on various procedural and substantive requirements. therefore, it is because of that it is important to assess, by analyzing investment treaties and arbitration judgements, how arbitrations interpret procedural and substantive requirements of dob and the impact of this interpretation on limiting nationality planning by analyzing investment treaties and arbitration judgements? treaties and judgments analysis indicates that formulation of dob causes doesn’t include different forms of nationality planning and also, arbitration interpretations of this clause, usually, makes it difficult for host states to apply it successfully.