حمایت کنسولی در پرتو رای دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیۀ جاداو

مقالۀ حاضر در پرتو حقوق بین‌الملل و رای دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیۀ جاداو (دعوای هند علیه پاکستان)، به بررسی امکان حمایت کنسولی از مرتکبان جاسوسی و اعمال تروریستی می‌پردازد. در این پژوهش که به شیوۀ توصیفی تحلیلی انجام می‌گیرد، ضمن بازپژوهی رویۀ دیوان در قضایای راجع به تفسیر و اجرای مادۀ 36 کنوانسیون 1963 وین در خصوص روابط کنسولی، بدواَ این نتیجه حاصل می‌شود که دیوان در تعقیب رویۀ پیشین خود، به‌واسطۀ محدودیت‌های صلاحیتی، برقراری پیوند میان نهاد حمایت کنسولی و حقوق بشر را غیرممکن می‌داند. اما با یادآوری تعهد دولت متخلف به بازبینی موثر و تجدیدنظر در احکام محکومیت و مجازات، اهمیت حمایت کنسولی در موثرسازی حق دادرسی عادلانه را به‌صورت ضمنی تایید می‌کند. افزون‌بر این دیوان با انکار وجود «استثنای تروریسم و جاسوسی» در معاهدات و حقوق بین‌الملل عرفی، تمامی افراد محروم از آزادی را فارغ از اتهام کیفری و شدت ارتکاب جرم شایستۀ دریافت حمایت کنسولی از جانب دولت متبوع خود دانسته است. این رویکرد دیوان در دنبالۀ انسانی شدن تدریجی حقوق بین‌الملل ارزیابی می‌شود.

consular protection in light of the icj's judgement in the jadhav case

this article paper examines the possibility of consular protection in espionage and terrorist act cases from the perspective of international law and the international court of justice judgment in the jadhav case (india v. pakistan). in this descriptive- and analytical research, by re-examining the precedent of the court in cases related to the interpretation and application of article 36 of the 1963 vienna convention on consular relations, we conclude that the court, because of jurisdictional limitations, reaffirms its previous precedent (stare decisions) on not considering consular protection as a human right. but by remembering the responsibility of the host state to effective review and reconsideration of the convictions and sentences, the court implicitly confirms the importance of consular protection in making the right to a fair trial more effective. moreover, by denying the existence of the terrorism and espionage exclusion in treaties and customary international law, the court considered that all persons deprived of liberty regardless of their criminal charge and its gravity have the right to receive consular protection from their respective state. the approach of the international court of justice cas d’espece is evaluated in the sequence of progressive humanization of international law.