الگوهای مقررات‌گذاری در فضای سایبر:‏ ارائۀ چارچوب جامع تنظیم‌گری برای محیط ملی

فضای سایبر یک زیست‌بوم جدید برای بشر و به‌عنوان یک فضای پیچیده شناخته شده است؛ فضایی که در آن پارادایم‌ها، رویکردها و الگوهای مختلفی برای مقررات‌گذاری و تنظیم‌گری پیشنهاد شده است. پارادایم‌های حاکم بر فضای سایبر بر دو رویکرد اساسی پاترنالیست سایبری و لیبرتارینیسم (لیبرالیسم) سایبری استوار است که ذیل هرکدام از این دو پارادایم، الگوها و مدل‌های مختلفی برای تنظیم روابط کنشگران فضای سایبر ارائه شده است. این مقاله به‌دنبال پاسخ به این پرسش‌های اساسی است که در محیط‌های پویا، پیچیده و شبکه‌ای چگونه می‌توان اقدام به تنظیم مقررات کرد؟ و از میان این الگوهای پیشنهادی، کدام مدل می‌تواند به‌عنوان چارچوب مطلوب برای مقررات‌گذاری و تنظیم فضای سایبر اعمال شود؟ مقاله حاضر که با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی انجام گرفته، مدل‌های مختلف مقررات‌گذاری فضای سایبر را ارزیابی کرده تا به الگوی مطلوب برای کشورمان دست پیدا کند. نتایج نشان می‌دهد که با توجه به عدم قطعیت و پیچیدگی فضای سایبر، چارچوب مقررات‌گذاری پویا و دینامیک می‌تواند به‌عنوان الگویی تنظیم‌گر مناسب برای محیط سایبری هم در سطح ملی و هم بین‌المللی به‌شمار رود. رویکرد ایران برای تنظیم مقررات فضای سایبر در سطح ملی باید مبتنی بر پارادایم پاترنالیستی باشد و در سطح بین‌المللی از لیبرتارینیسم تبعیت کند.

regulatory models for the cyberspace:providing a comprehensive framework of regulation for the national environment

the cyberspace is a human ecosystem that is extremely complex. in such a space different paradigms, approaches and methods of regulation are possible. the regulatory paradigms of the cyberspace are based on two basic approaches, namely: cyber paternalism and cyber libertarianism. under these two paradigms, different models for regulating the relationships of the cyberspace actors exist. this paper seeks to answer the fundamental questions of how law-making can take place in the dynamic, complex, and networked environments of the cyberspace? and which model can be applied as a desirable framework for regulating the cyberspace? the present study, which uses a comparative and descriptive method, evaluates different models of cyberspace regulation in order to obtain the desired model for iran. the results show that due to the uncertainty and complexity of the cyberspace, a dynamic and flexible regulatory framework should be considered as a suitable regulatory model for the cyber environment both nationally and internationally. while iran’s approach to regulating the cyberspace at the national level should be based on the paternalistic paradigm, its approach at the international level should follow libertarianism.