قضاوت سیاسی به‏ عنوان یک سازوکار نظارتی

طرح مسئولیت علیه مقامات حکومتی و بازخواست آنها به ‏سبب صلاحیت و اختیاراتی که از آن برخوردارند، امروزه امری مبرهن و معمول است که بنا به اهداف و نتایج مختلف برخاسته از آن، در قالب ‏های متعددی توسط نهادهای ذی‏ربط اعمال می ‏شود. قضاوت سیاسی به ‏عنوان یک سازوکار و ضمانت اجرای ویژه و در عین حال قوی، به‏ منظور طرح مسئولیت صاحب‏ منصبان و تعقیب آنها مطرح است که در کنار نهادهای دیگری همچون تذکر، سوال، استیضاح، سانسور دولت، نظارت‏های قضایی و اداری استفاده می ‏شود. در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، ماهیت، تاریخچه و کارکرد قضاوت سیاسی به ‏عنوان یک سازوکار نظارتی علیه اغلب مقامات رده ‏بالای اجرایی در نظام ریاستی و همچنین رئیس کشور در نظام ‏های جمهوری پارلمانی بررسی شده و در مقایسه با سایر سازوکارهای نظارتی تعریف و تشریح شد. قضاوت سیاسی یک فرایند رسیدگی به جرائم و تخلفات خاص ارتکابی از سوی برخی مقامات حکومتی است که توسط یک مرجع سیاسی صورت می‏ گیرد که به صدور احکام و تصمیمات دارای ماهیت سیاسی منجر می‏شود.

political adjudication as a monitoring mechanism

making public officials accountable in terms of their powers and jurisdiction is an obvious necessity, which is done in different ways by various institutions. political adjudication is considered as an effective mechanism to hold public authorities accountable and is used along with other mechanisms such as questioning, impeachment, censuring of the government, and judicial and administrative oversight. in this paper, using a descriptive-analytical approach, the nature, history and function of political adjudication as a monitoring mechanism against high officials in presidential as well as parliamentary systems will be examined. political adjudication is a process of investigation and prosecution of crimes and infractions committed by a high-ranking official done by a political body which results in a political verdict.