واکاوی تحول در رویه دادگاه‌های بین‌المللی برای یوگسلاوی سابق و رواندا در مورد جرائم جنسی

مفهوم جرائم جنسی در حقوق بین‌المللی کیفری در نیم قرن اخیر مجادلات و مباحثات بی‌شماری را در حقوق بین‌الملل برانگیخته است. توجه محاکم بین‌المللی کیفری یوگسلاوی سابق و رواندا به مفاهیمی چون نارضایتی قربانی و اجباری بودن عمل جنسی در شرایط جنگی، زمینه را برای تعاریف مترقیانه‌تری از اشکال مختلف تجاوز یا خشونت‌های جنسی در مخاصمات مسلحانه فراهم آورد. اما با وجود این رویکردهای مترقیانه، نبود رویکردی واحد و پراکندگی آرای شعب این دو دادگاه، ابهامات زیادی را در مورد مفهوم مورد بحث بر جای نهاده‌اند. هدف این مقاله پاسخگویی به این پرسش است که به مدد رویه قضایی این دادگاه‌ها چه تحولاتی در عرصه بین‌المللی در جهت توسعه حقوق مرتبط با جرائم جنسی رخ داده است؟ در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی پس از واکاوی تحولات رویه قضایی این دو دادگاه، می‌توان دریافت با وجود سکوت اساسنامه دو دادگاه، رویکرد برخی شعبات آنها با هدف احقاق حقوق قربانیان و توسعه حقوق بین‌الملل بسیار مترقیانه بوده و جرائم جنسی به‌عنوان بخشی از جنایت علیه بشر، جرائم جنگی و حتی نسل‌زدایی شناسایی شده است.

a study on the case –law of the international criminal tribunals for the former yugoslavia and rwanda on sexual crimes

the concept of sexual crimes in times of armed conflicts has provoked a very serious debate in international criminal law. at the same time, the jurisprudence of icty and ictr on issues such as victim’s consent has led to more progressive definitions of rape and other forms of sexual violence in the context of armed conflict. nevertheless, the diversity of opinions delivered by the different branches of the two tribunals has foreshadowed further development in formulating coherent definitions of war-time sexual crimes. this study aims to address the developments underscoring sexual crimes in the jurisprudence of icty and ictr. employing an analytical descriptive approach, the paper argues that the silence of the tribunals’ statutes on the question of sexual crimes has caused a qualification of these offenses under such headings as war crimes or crimes against humanity. whether this is a welcome development or not, will be further discussed in this paper.