تحلیل اندیشه پارادایمی تامس کوهن با تاکید بر حقوق قراردادهای ایران

توجه به نظام معنایی پارادایم در اندیشه کوهن، و البته با نگاهی استعلایی، متمرکز بر مبانی نظری و با صبغۀ نظریۀ باری، روش فهمی زمینه‌مند از حقوق و گزاره‌های آن را نتیجه می‌دهد. این پژوهش، در ابتدا با ریشه‌یابی عناصرِ مولِفِ اندیشۀ کوهن، این روش یا انعکاسی از آن را در حقوق به‌کار بسته است. سپس در مقام مفهوم‌شناسی با تامل در اختلافات اندیشمندان در اصل معنای پارادایم، به این نتیجه نائل آمده است که منظور از پارادایم حقوقی، چارچوب ذهنی یا ذهن تخته‌بند حقوقی نیست. همچنین صرفاً به معنای مبانی معرفت‌شناسی، انسان‌شناسی، ارزش‌شناسی و روش‌شناسی حقوقدانان نیست که ایشان بتوانند آنها را، اختیاری، گزینش کنند؛ بلکه پارادایم حقوقی، چارچوب و فضای معرفتی است که واقعیتی نهفته، روح‌بخش، سیطره‌افکن، هویت‌بخش، تاثیرگذار و نظم‌ده دارد. در نهایت، و با ابتنای بر مفهوم اخیر از پارادایم، تلاش شده است تا اندیشه پارادایمی در حقوق مدنی ایران و به‌ویژه، حقوق قراردادها دنبال شود. به‌نظر می‌رسد ورود انگاره‌ها و گزاره‌های نامتجانس پارادایم مدرنیته غربی، یک شیفت پارادایمی ناقص در حقوق مدنی، خاصه قراردادها به‌وجود آورده است که از سلطه دو پارادایم موازی (رقیب و نامتجانس) حکایت دارد.

an analysis of thomas kuhn’s paradigmatic thinking with emphasis on iranian contract law

emphasizing the kuhnian theory of paradigms and applying a transcendental approach focused on the theoretical basis and theory-laden theory will result in a contextual understanding for law and legal propositions. therefore, this study begins with addressing constitutive elements of kuhn’s doctrine and applying his method to law and legal propositions. by elaborating different ideas regarding the very concept of paradigm, we will conclude that what we mean by legal paradigm is neither a mental context, nor simply epistemological, anthropological, normative, and methodological foundations of the legislator which can be chosen arbitrarily. on the contrary, the legal paradigm is an epistemological context that has a hidden, vivid, inclusive, influential, and harmonizing reality. finally, and based on the notion of paradigm, we try to pursue the paradigmatic doctrine in iranian civil law and specifically in legal contracts. this paper concludes that importing incommensurable modern west’s presuppositions and propositions has led to a deficient paradigmatic shift in iranian civil law and specifically concerning the legal contracts. it shows the sovereignty of two parallel (opponent and incommensurable) paradigms. emphasizing the semantic system of the paradigm in cohen’s thought, and of course with a transcendental view, focused on theoretical foundations and with a theoretical tone, results in a contextual understanding of law and its propositions.