تاملی بر مفهوم «منافع عدالت» در وضعیت افغانستان

اصطلاح «منافع عدالت» که در قسمت «ج» بندهای 1 و 2 مادۀ 53 اساسنامۀ رم به‏کار رفته است، از جمله مناقشه‏برانگیزترین ابهامات اساسنامۀ رم است که به عقیدۀ برخی باید به‏صورت موسع تفسیر شود و حوزه‏هایی مثل منافع صلح و عفو و غیره را در بربگیرد و در مقابل، برخی نیز معتقد به تفسیر محدود و تنها در قالب معیارهای مندرج در مادۀ 53 هستند. با توجه به اینکه شدت جرائم ارتکابی در افغانستان توسط طرفین درگیر دارای ماهیت بالا و در مقیاس وسیعی است که آثار کوتاه و بلندمدتی بر قربانیان داشته است، دادستان دیوان بین‏المللی کیفری درخواست شروع تحقیقات را در خصوص جرائم ارتکابی در افغانستان کرد، اما شعبۀ مقدماتی با استناد به منافع عدالت این درخواست را رد کرد. متعاقباً شعبۀ تجدیدنظر با رد استدلالات شعبۀ مقدماتی، مجوز شروع تحقیقات را به دادستان اعطا نکرد. در این نوشتار بر آنیم که ضمن تعریف و توصیف مختصر منافع عدالت مندرج در مادۀ 53 اساسنامۀ رم، وضعیت افغانستان را با توجه به معیارهای قسمت «ج» بندهای 1 و 2 مادۀ 53 و همچنین معیارهای مدنظر شعبۀ مقدماتی تحلیل و بررسی کنیم.

a reflection on the concept of interests of justice in the situation of afghanistan

the term interests of justice in articles 53(1)(c), and (2)(c) of the rome statute of the international criminal court is one of the most controversial ambiguities in the statute. some argue that this term should be interpreted extensively and include spheres such as the interests of peace and amnesty, etc. others, on the other hand, believe that a restrictive interpretation, within the criteria set out in article 53, is correct. considering that the severity of crimes committed in afghanistan by the warring parties is substantial and has had profound effects on the victims, the icc prosecutor called for an investigation into the crimes committed in that country, but the icc pre-trial chamber rejected the request, citing the interests of justice. subsequently, the appeals chamber authorized the prosecutor to conduct an investigation by rejecting the arguments given by the pre-trial chamber. in this paper, we intend to define and explain the concept of interests of justice as set out in article 53 of the icc statue, and then analyze and review the situation in afghanistan in view of the criteria provided in article 53(1)(c), and (2)(c) as well as the considerations taken into account by the icc pre-trial chamber.