تاملی بر نظریه ی جیمز نیکل درباره ی تفکیک‌ناپذیری و وابستگی متقابل حق‌های بشری

منظومه حقوق بشر بین‌الملل مشتمل بر دامنه وسیعی از حق‌های مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (حدود 40 حق مختلف) است که در اسناد متعدد بین‌المللی اعم از عام و خاص، منطقه‌ای و جهانی پیش‌بینی شده است. این پراکندگی متضمن نوعی تفکیک و تقسیم حقوق بشر و متناظر با نوعی سلسله‌مراتب و اولویت‌بندی میان حق‌های گوناگون با محتوا و مبانی متفاوت است. در این نوشتار با تشریح نظریه جیمز نیکل در زمینه تفکیک‌ناپذیری و وابستگی متقابل حقوق بشر به این پرسش پاسخ می‌دهیم که آیا امکان تفکیک و اولویت‌بندی حق‌ها وجود دارد یا اینکه همه حق‌ها با یکدیگر ارتباط درونی و متقابل دارند و اجرای یکی در تحقق دیگر حق‌ها موثر است؟ هدف اصلی پژوهش، تبیین ارتباط متقابل حق‌ها از دریچه دکترین تفکیک‌ناپذیری و وابستگی متقابل حقوق بشر است. روش توصیفی و تحلیلی این نظریه منتج به این یافته شده است که بسته به نوع تاثیرگذاری یک حق بر دیگر حق‌ها از حیث ضرورت یا سودمندی، رابطه آنها یا تفکیک‌ناپذیر است (براساس اصل ضرورت) یا دارای وابستگی متقابل هستند (براساس اصل سودمندی).

a reflection on the theory of james nickel about the indivisibility, and interdependence of human rights

the international human-rights system includes a wide range of civil, political, economic, social, and cultural rights (about 40 different rights) that are enshrined in a number of international instruments, general and particular, regional and global. this dispersion implies a kind of separation and division within human rights. it also corresponds to a kind of hierarchy and prioritization between different rights with different content and principles. by explaining james nickel’s theory of indivisibility and interdependence of human rights, this paper seeks to answer whether it is possible to separate and hierarchize human rights, or whether all rights are interrelated and interdependent. the main purpose of this study is to explain the inter-relationship of human rights under the doctrine of indivisibility and interdependence of human rights with special emphasis on the theory of james nickel. this theory leads to the finding that depending on the effect of one right on other rights in terms of necessity or usefulness, their relationship is either indivisible (based on the principle of necessity) or interdependent (based on the principle of usefulness).