کارکردها و معیارهای احراز سببیت موضوعی در رویۀ داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی

با نظر به جایگاه سببیت در حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری که به‌عنوان حلقۀ واسط میان مراحل احراز مسئولیت دولت میزبان و ارزیابی خسارت عمل می‌کند، احراز رابطۀ سببیت از اهمیت زیادی در دعاوی سرمایه‌گذاری بین‌المللی برخوردار است. ازاین‌رو، این مقاله با تمرکز بر سببیت موضوعی، از یک سو به‌دنبال شناسایی عواملی است که می‌توانند با وجود اقدام متخلفانۀ دولت، به‌عنوان سبب منحصر زیان سرمایه‌گذار قلمداد شوند و از سوی دیگر، در پی معیار احراز رابطۀ سببیت موضوعی در فرض تعدد اسباب است. در خصوص عوامل موثر بر احراز رابطۀ سببیت، این مقاله بدین نتیجه می‌رسد که تصمیمات نادرست تجاری سرمایه‌گذار، شرایط عمومی اقتصادی دولت میزبان و فعل توام با حسن نیت شخص ثالث می‌توانند در زمرۀ عواملی قرار بگیرند که قادر به قطع رابطۀ سببیت بین اقدام متخلفانۀ دولت میزبان و زیان مورد ادعا هستند. در خصوص معیارهای احراز رابطۀ سببیت موضوعی نیز، این مقاله با توجه به امکان وقوع عامل مداخلۀ انسانی در حد فاصل نقض معاهده و زیان سرمایه‌گذار، توصیه می‌کند که در فرض تعدد اسباب، استفاده از معیار «شرط کافی» به‌جای ضابطۀ «شرط لازم» بهتر می‌تواند به دیوان داوری در شناسایی اسباب موضوعی زیان یاری برساند.

factual causation in international investment arbitration: functions and criteria

the causal link is of great importance in international investment disputes, as it acts as an intermediary between the liability of the host state and the evaluation of damages. this paper, seeks to identify the factors that can be considered as the sole cause of the investor’s loss despite the commission of a wrongful act by the host state, and, on the other hand, seeks to identify an accurate test for establishing the causal link in case of concurrent causation. concerning factors affecting causation, the paper concludes that the incorrect business decisions of the investor, the general economic situation of the host state, and bona fide third parties can be regarded as factors that can break the causal link between the wrongful act and loss. regarding the criteria for establishing factual causation, considering the possibility of human intervention betwixt the breach of the investment treaty and investor’s loss, it is recommended that in case of concurrent causation, arbitral tribunals employ the ness test instead of the but-for test, since the former can better help the tribunals in determining the factual causes of harm.