رویکرد اداری در نظام مسئولیت بین‌المللی ناشی از موجودات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی

پروتکل الحاقی ناگویا-کوالالامپور با هدف تنظیم قواعد و مقررات بین‌المللی در زمینۀ مسئولیت و جبران خسارت‌های وارده به ایمنی زیستی ناشی از انتقال فرامرزی موجودات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی و استفادۀ پایدار از تنوع زیستی در سال2010 به تصویب رسیده است. این پروتکل، با مبنا قرار دادن مسئولیت محض، متصدیان چنین فعالیت‌هایی را تنها به‌واسطۀ احراز رابطۀ سببیت میان خسارات وارده و موجودات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی، بدون نیاز به اثبات تقصیر، مسئول شناخته است. همچنین در این پروتکل برای پیشگیری یا جبران خسارات وارده بر تنوع زیستی، دو رویکرد کلی پیش‌بینی شده است؛ رویکرد اداری و رویکرد مسئولیت مدنی. پرسش اصلی این نوشتار حول این محور است که رویکرد اداری چیست و چه تفاوت‌هایی با رویکرد مسئولیت مدنی دارد؟ فرضیۀ تحقیق، که با روش توصیفی- تحلیلی اثبات شده است، حکایت از این دارد که دو رویکرد نامبرده ماهیتاً تفاوتی در لزوم جبران خسارت ندارند، اما با استفاده از رویکرد اداری، دیگر نیازی به محاکمات قضایی طولانی نیست و این رویکرد با تعیین چگونگی روش‌های جبران خسارت (اقدامات مقابله‌ای)، سیستم کارامدتری را برای حفاظت از تنوع زیستی طراحی می‌کند. در واقع نظام مسئولیت بین‌المللی در قبال موجودات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی، با اتخاذ مبنای مسئولیت محض و رویکرد اداری، مجموعه‌ای استاندارد از مقررات حقوقی را ارائه می‌دهد که اعضای کنوانسیون تنوع زیستی را در زمینۀ تولید، توزیع و انتقال ایمن موجودات اصلاح‌شدۀ ژنتیکی یاری می‌دهد.

the administrative approach to international liability ‎resulting from genetically modified organisms

the nagoya-kuala lumpur supplementary protocol to the cartagena protocol on biosafety was adopted in 2010 to establish international rules and regulations on liability and redress for damages to biosafety resulting from the transboundary displacement of genetically modified organisms in order to protect sustainable use of biodiversity. based on strict liability, the protocol holds the operators responsible for their activities, merely by establishing a causal link between the damages incurred and the genetically modified organisms without the need to prove any fault. the protocol also provides two general approaches to prevent and redress any harm to biodiversity: the administrative and the civil liability approaches. this article’s main question is how to define the administrative approach and its differences with the civil liability approach? the research hypothesis, which has been proven by a descriptive-analytical method, indicates that these two approaches are not inherently different as regards the necessity to allocate and redress loss. however, with an administrative approach, there is no longer a need for lengthy trials, as it provides a more efficient system for biodiversity protection. the international liability system for genetically modified organisms provides a standard set of legal provisions that helps the biological diversity convention’s member states to safely produce, distribute, and transport genetically modified organisms by adopting a strict liability basis and an administrative approach for redress.