مسئولیت بین‌المللی دولت چین در زمینۀ بیماری همه‌گیر کووید19‏

شیوع ویروس کرونا در چین به بروز یک همه‌گیری منجر شده و آثار سوء متعددی بر جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و انسانی جامعۀ بین‌المللی بر جای گذاشته است. اساسنامه سازمان بهداشت جهانی و مقررات بین‌المللی بهداشت مصوب 2005 همان سازمان دو معاهدۀ بین‌المللی در راستای مبارزه، پیشگیری و کنترل بیماری‌های فراگیرند که دولت‌های عضو را متعهد به اطلاع‌رسانی بدون تاخیر و با کارامدترین روش به سازمان بهداشت جهانی می‌کند. از آنجا که حق بر حیات و حق بر سلامت که از حقوق بنیادین انسانی‌اند، در این همه‌گیری به خطر می‌افتد، به‌نظر می‌رسد اقدام مناسب و اطلاع‌رسانی به‌موقع کشور منشا بیماری به یک قاعدۀ عرفی تبدیل شده است؛ امری که در قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیز دیده می‌شود. دولت چین به‌عنوان عضو دو معاهدۀ مذکور، با عدم اطلاع‌رسانی به سازمان بهداشت جهانی و تهدید کسانی که در این باره اطلاع‌رسانی کردند، عدم مشورت با سازمان و عدم پاسخگویی به‌موقع به سازمان، تعهدات معاهداتی و غیرمعاهداتی خود را نقض کرده است، ازاین‌رو می‌توان مسئولیت بین‌المللی آن را مورد استناد قرار داد که در این مقاله به بررسی آن و امکان اقامه دعوا علیه چین در دیوان بین‌المللی دادگستری خواهیم پرداخت.

the international responsibility of the chinese ‎government for the covid-19 pandemic‎

the outbreak of the corona virus in china has led to a global pandemic which caused adverse effects on economic, social and humanitarian aspects of the international community. the statute of the world health organization (who) and the international health regulations (ihr) approved in 2005 are two main legal instruments aimed at preventing, responding and controlling widespread infectious diseases. these instruments oblige who members to notify and inform the organization about the outbreak of infectious diseases without delay and in the most efficient way. since the right to health and the right to life, two fundamental human rights, are endangered by a pandemic, it seems that timely notification by the origin country has become a customary rule, which is reflected in united nations security council resolutions. the chinese government as a party to the above-mentioned instruments has violated its treaty and non-treaty obligations by not informing the who of the outbreak, as well as threatening those who tried to do so. therefore, its international responsibility can be invoked, which will be examined in this paper. the possibility of filing a lawsuit with the international court of justice will also be analyzed.